Ангилал: Жазз

Эх орондоо сонгодог урлагийг түгээн дэлгэрүүлэгч “Монгол улсын филармони” энэ тавдугаар сард “Хүүхдийн ертөнц” төсөл хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж байгаа юм. Энэ талаар тус байгууллагын маркетингийн албаны дарга Б.Билгүүнтэй ярилцлаа.

Ирэх сарын 6-ны өдөр кино театруудын дэлгэцнээ “Зургаа дахь хүсэл” кино нээлтээ хийх гэж байна. Энэхүү киноны гол дүрийг жүжигчин Б.Уянга бүтээсэн юм. Жүжигчин, хөтлөгч МУСТА Э.Ууганбаярын гэргий гэдгээр нь уншигчид түүнийг андахгүй ч, мэргэжил нэгтнүүдэдээ тэрбээр чадвараараа нэлээд үнэлэгддэг юм билээ. Ингээд жүжигчин Б.Уянгыг сониныхоо зочны хойморт урьж, ярилцсанаа хүргэж байна.

Улаанбаатар хотын хэмжээнд буй сонсголын болон харааны бэрхшээлтэй хүүхдүүдэд бүрэн дунд боловсрол эзэмшүүлэх үйл ажиллагаа явуулж байгаа тусгай сургуульд суралцдаг хүүхдүүдийн тоо жил ирэх тусам нэмэгдсээр байгаа юм.

Монголын нийтийн дууны урлагт өөрсдийн гэсэн өнгө төрхийг тодорхойлон яваа хос дуучид бол Э.Ууганбаяр, Э.Түвшинсайхан нар билээ. Тэдний “Атгасан шагай”, “Ханийн тэнгэр”, “Самрын гурван толгой” зэрэг дуунуудыг нь дуунд дуртай дуучин Монгол түмэн минь андахгүй мэднэ биз ээ. Гэр бүлийн хос дуучид маань сүүлийн үед уран бүтээлийн олз омог ихтэй их л завгүй яваа гэнэ. Энэ үеэр нь тэдэнтэй уулзаж цөөн хором ярилцснаа хүргье.

-Манай монголын бөө, удганууд “Би хэдэн үеийн бөө, үе дамжсан” гэж ирээд сонинд шал худлаа ярилцлага өгдөг. Миний хувьд манай удамд бөө, удган зайран байгаагүй. Өөрийн сонирхлын дагуу удган болсон гэх үү дээ. Би арван жилд сурлага сайтай хүүхэд байсан учраас маш их ном уншсан. Энэ дагуу хүний биед шингэсэн чөтгөр шулмын хорлолыг зайлуулах тал дээр олон ч туршилт хийж амжилтанд хүрээд байгаа. Мөн хэн хүнд эксорцизм хийдэг. Төлбөр маш өндөр.

Товчхондоо бол архи уусан хүн шартчихаад өглөө босоход дотор муухайрч, толгой өвдөөд, хэцүүхэн байдаг даа. Түүн шиг л байдалтай байна гэхүү дээ. Ерөнхийдөө замбараагүй, залхаг, сэтгэлгээ, оюун санааны хомсдол орчихсон л дүр төрх харагдаад, чамлаад байх юм аа. Гэхдээ бас бүгдийг харлуулж болохгүй л дээ.

Сүүлийн 25 жил уран бүтээлчдийн, тэр дундаа киночдын зүрхэлж барьж аваагүй сэдвээр түүхэн киног чадварлаг бүтээж буй залуу найруулагчтай уулзлаа. Энэ бол “Долоон бурхан харвадаггүй”, “Саятан болох дамжаа” зэрэг киног найруулсан “Хүмүүн фильм” продакшны найруулагч А.Мөнхсүх юм. 1990 оны цагаан морин жилийн Ардчилсан хувьсгал, өмнөх нийгмийн сүүлчийн удирдагч Жамбын Батмөнх агсны бодит амьдралаас сэдэвлэн бүтээсэн “Бүү март” киног энэ сарын 15-нд нээнэ. Эл түүхэн уран сайхны киног А.Мөнхсүх найруулжээ. Түүнтэй уран бүтээл, Монголын кино урлагийн тухай хөөрөлдсөнөө хүргэе.

Адал явдалт, инээдмийн төрлийн хайрын тухай өгүүлэх “ӨРТӨӨ” уран сайхны киноны албан ёсны нээлтээ өнөөдөр кино театруудаар хийнэ. Сүүлийн үеийн монгол кино ерөнхийдөө сайжирч байгаа энэ үед цоо шинэ өвөрмөц шийдэлтэй, өнгө төрхтэй “ӨРТӨӨ” уран сайхны кинонд чадварлаг жүжигчид тоглосон гэдгээрээ онцлог юм.

Урлагийн хүн болно гэдэг амаргүй даваа. Өөрийн амьдралынхаа бүхий л цаг хугацаанд урлагт зориулдаг. Хамгийн их тэвчээр, хатуужил шаарддаг энэ том тогоондлимбэчин, багш Ч.Даваажав гуай 40 жил зүтгэжээ.

Тэрбээр өдгөө 200 гаруй хүүхдүүдийг лимбэ хөгжмөөр хичээллэж, урлагт хөл тавихад нь тусалж яваа ачтан. ЮНЕСКО-д бүртгэлтэй битүү амьсгаагаар лимбэддэг Ч.Даваажав гуайтай уран бүтээлийн замнал болоод амьдралынх нь талаар ярилцлаа.