Ангилал: Уртын дуу

Монгол үндэстний соёлын биет бус өвийг хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэхэд бизнесийн болон олон нийтийн байгууллагууд хувь нэмрээ оруулж байгаа юм. Даяаршлын нөлөөгөөр залуу үеийнхэн гадны орны соёлын нөлөөнд хэт автаж, уламжлалт соёл, ёс заншлаа өвлөн суралцах идэвх, сонирхол, санал, санаачилга суларч буй өнөө үед монгол үндэстэн ястны унаган соёлоо хадгалахын тулд угсаатны зүй. Мөн соёлын илэрхийллийн олон төрөл зүйлийг хамгаалах, мартагдаж буй соёлын биет бус өвийг өвлүүлэн дэлгэрүүлэх нэн шаардлагатай гэдэг. Ялангуяа монгол үндэстний оюун санаагаар нүүдэлчдийн ахуй байдалд бий болж уламжлагдан ирсэн олон угсаатны эх хэл -аман уламжлал, наадам наргиа, ёс заншил, зан үйл, дуу хөгжим, ардын мэдлэг. Байгаль ертөнцийн тухай мэдлэг, уламжлалт гар урлал зэрэг соёлын биет бус өвүүд хотжилт, орчин үеийн техник технологийн хөгжлийн нөлөөгөөр устан, уламжлал тасрахад хүрээд байна.

Монголын орчин цагийн сэтгүүлзүйн хөгжилд цоо шинэ хуудас нээсэн цахим сэтгүүлзүй нь түүхээ бичиглэж эхлээд цөөхөн он өнгөрч байгаа ч үндэсний сэтгүүлзүйн хөл дээрээ баттай зогссон хүчирхэг салаа мөчрийн нэг болоод байгаад Монголын Сэтгүүлчдийн Эвлэл сэтгэл туйлын хангалуун байдаг билээ.

Холливуудын жүжигчин Эмма Уотсон өнгөрөгч долоодугаар сард НҮБ-ын сайн дурын элч болсон билээ. Тэгвэл залуу жүжигчин өнгөрөгч бямба гарагт Нью-Йорк хотноо эхэлсэн жендэрийн тэгш байдлыг хангах НҮБ-ын “HeForShe” хөдөлгөөнийг нээж илтгэл тавьсан байна.

Монголын сэтгүүлзүй болоод соёл урлагийн салбарын түүчээ болсон урлаг соёлын мэдээ, мэдээллийн нэгдсэн URLAG.mn сайт, “Монголын сайтын холбоо” ТББ, Монгол поп опера “Увертюра” хамтлаг нар хамтран 5-н жилийн ойгоо өргөн дэлгэр тэмдэглэн өнгөрүүлэх гэж буйгаа зарласан билээ. Энэхүү ойн хүрээнд Их Эзэн Чингис хааны талбайд есдүгээр сарын 24-нд Рок поп, Хип хоп, Амьд хөгжмийн оддын нэгдсэн тоглолтыг үнэ төлбөргүйгээр зохион байгуулах гэж байна.

Дэлхийн одод “Ice Bucket Challenge” арга хэмжээний хүрээнд мөстэй ус өөрсөд рүүгээ цацаж буйг бид харсан билээ. Тэгвэл олон нийтийн сүлжээгээр олон сая хүний зүрх сэтгэлийг татах зорилготой “We Are Here” хэмээх шинэ хөдөлгөөн дахин бий болжээ.

Нэгэн хятад ээж 26 настай Ган Лулу хэмээх ганц охиныгоо насаараа ганц бие явахвий гэж санаа зовсондоо маш зоригтой бөгөөд солиотой алхмыг хийжээ. Бээжин хотын иргэн тэрээр охиндоо нөхөр олж өгөхөөр зориг шулуудаж, усанд орж байхад нь видео камер барин араас нь орж, нvцгэн байхыг нь буулгаж аваад, интернетээр цацсан байна.

Монголын сэтгүүлзүй болоод соёл урлагийн салбарын түүчээ болсон урлаг соёлын мэдээ, мэдээллийн нэгдсэн URLAG.mn сайт, “Монголын сайтын холбоо” ТББ, Монгол поп опера “Увертюра” хамтлаг нар хамтран 5-н жилийн ойгоо өргөн дэлгэр тэмдэглэн өнгөрүүлэх гэж буйгаа зарласан билээ. Энэхүү ойн хүрээнд Их Эзэн Чингис хааны талбайд есдүгээр сарын 24-нд Рок поп, Хип хоп, Амьд хөгжмийн оддын нэгдсэн тоглолтыг үнэ төлбөргүйгээр зохион байгуулахаар болсон.

Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагаас жил бүрийн есдүгээр сарын 21-ний өдрийг Олон улсын энх тайвны өдөр болгон зарласантай холбогдуулан Монгол дахь НҮБ-ын Суурин зохицуулагчийн газар, шашны болон олон улсын хүмүүнлэгийн байгууллагын төлөөллүүд 2001 оноос хойш энэ өдрийг хамтран тэмдэглэдэг уламжлал тогтсон билээ. Олон улсын Энх тайвны өдрийн 2014 оны үйл ажиллагаа нь “Хүн төрөлхтөн энх тайвнаар зэрэгцэн оршин эрхтэй” хэмээх уриан доор явагдаж байгаа бөгөөд Монгол Улсад уламжлал ёсоор есдүгээр сарын 21-нд Чингисийн талбайн урд цэцэрлэгийн Энх тайвны хонхон дээр тэмдэглэх гэж байна.

Найр наадмын налгар зуны өдрүүдээр Өвархангай аймгийн Өндөр Хясааны аманд өндөр уулын бүсийн нүүдэлчин ард түмний амьжиргааны гол эх үүсвэр болсон сарлагийн амьдралын онцлог ашиг шим, үр өгөөжийг олон нийтэд таниулан харуулсан сарлагийн наадмыг амжилттай зохион байгуулсан байна.