Нэрс
Манай оронд ургадаг хөх нэрс их хэмжээний марганц, С, В6 В2 витамин, каротин, пектин, чихэр, алим, сүүний хүчил агуулдаг.Түүний шүүсийг хоолойны ангинд хэрэглэнэ. Цэр ховхордоггүй мэнгэртэй болсон хүн 200 г нэрс, хоолны 1 халбага элсэн чихэр, мөн тийм хэмжээний шар тосыг хооронд нь хольж битүү саванд хийж таглаад буцалж байгаа усан дээр сүүний уураг лугаа адил байлган буцалгаад бүлээнээр нь хэрэглээд толгойгоо халаахгүй хэвтвэл өвчин амархан арилна. Нэрсийг цагаан гүүний сүүнд хийж 15 хоног байлгаад уухад уушигны архаг өвчтэй хүнд тус дэм болдог ажээ. Ходоодны хүчил багадах, үрэвсэх, суулгах, үед мөч өвдөх бөөр чулуужих, арьсны өвчний үед буцалсан 500 мл усанд цайны 4-5 халбага бяцалсан нэрс хийж 5 цаг дулаавтар газар тавьж хандлан 50 г-аар өдөрт 4-5 удаа хэрэглэнэ. Чихрийн шижин өвчний шинж тэмдэг илрэх үед нэрс юмуу түүний хандыг өдөрт 50-100 мл-ээр өдөрт 3 удаа ууна. Ханд бэлтгэхдээ 200 мл буцалгасан усанд хоолны 1 халбага жимс юмуу хатаасан навч хийж 30 минут буцалгана.
Жүрж
Исгэлэн амттай, сэрүүн чанартай. Уушгийг зөөллөж, архийг гаргана. Мөн үрэвслийг дарж, хорыг тайлан, ханиалгыг зогсоохоос гадна нурууны өвдөлтийг намдаана. Хүйтэн чанарын өвчтэй хүмүүс /аргын тал дутмаг/ хэрэглэж болохгүй. Зүрхний өвчин ба хорт хавдрын эсрэг антиоксидант амин дэм болсон С витаминыг хангагч хамгийн гол бүтээгдэхүүн ба жүржийн шүүсээр хор саармагжуулах болон үе мөчний өвчин эмчилхэд нэн тустай. Жүржийн шүүс нь цусны судсыг бэхжүүлдэг бөгөөд цусны даралт ихтэй, элэгний өвчтэй хүнд уухыг зөвлөдөг. Жүржийн хальс нь ходоодны шингэнийг нэмэгдүүлж, ходоод гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг сайжруулдаг. Даралт ихсэх болон судас хатуурах өвчлөлийн үед тустай. Таргалалтыг багасгадаг, цусан дахь холестирины хэмжээг багасгадаг. Мөн С, А, В витаминаар баялаг.
Алим
С, В, В2, витамин, коротин , кали, төмөр, марганц, кальц, пектин зэрэг үнэт органик хүчил бодис агуулдаг бөгөөд илүүдэл өөхийг хайлуулах, бамбай булчирхай өвчлөх зэрэгт өдөрт 2 ширхэг алимыг нухаж шүүсийг нь ууна. Алим нь бүдүүн гэдсийг цэвэрлэх, хүний цусан дахь чихрийн хэмжээг тогтмол байлгадаг учир түүнийг сайтар угааж хальстай нь хамт хэрэглэнэ. Хальсанд нь С витамин 70-75 хувь хадгалагдана. Ходоодны үрэвсэлтэй, хоол шингээхдээ муу болсон үед бүрэн боловсроогүй гэмээр ногоон өнгөтэй алимыг хазаж идвэл зохимжтой. Ийм үед цагаан хоол хэрэглээд мах бараг идэлгүйгээр өдөрт 3-6 алим идвэл өвчний эдгэрэлт түргэснэ. Ходоодны хүчил багадсан, өтгөн хатдаг, чихрийн шижин өвчтэй хүмүүс алимын шинэхэн шүүсийг өдөрт 50-60 г-аар 3 удаа хэрэглэнэ. Цус багадалт болсон үед 400 г гахайн дотор өөх, 6ш том ногоон алим авч жижиг хэрчин хольж жигнэнэ.10 ширхэг өндөгний шарыг 30 г элсэн чихрийн хамт хольж нухаад дээр нь 400 г цэвэр шоколад үйрүүлж хийгээд хамтад нь сайтар хутгана.Тостой хольж алимаа самбайгаар шүүж гаргаж авсан тостой шүүсэн дээрээ өндөгний шар, чихэр, шоколадтай холимогоо хольж хутган царцаана. Гаргаж авсан зүйлээ талхан дээр түрхэн хоолон дээрээ нэмж өдөрт 3-4 идээд тухай бүрд нь аяга сүү уувал цус төлжиж хүний царай зус гэрэлтэж цус нөхөгдөн эрүүлжинэ. Бичиг цаасны ажил их хийдгээс холестрин хуралдаж судасны хана нь хатуурсан хүн өдөр бүр 300 г алимыг хутгаар хэрчин харлахаас нь өмнө идвэл холестрины хэмжээ буурч мартамтгай байдлаас ангижирч тархи залуужна. Цөсний хүүдийн үрэвсэл, зүрхний шигдээсээр өвчлөгсөд өдөрт 3-6 ш алим, бөөрний чулуутай хүн хатаасан хальсыг нухаж нунтаглаад хоолны 1 халбагыг 200 г усанд буцалгаад 14-21 хоног ууна. Дэлгүүрээс авсан алимыг заавал хөргөгчид хадгалах албагүй, харин харанхуй сэрүүвтэр байранд хадгалбал чанараа алдахгүйгээр удаан хадгалагдана.
Банана
Гадил идэхэд сэтгэл санаа тайвширч сэтгэл баяр баясалтай болдог. Банана нүүрс устөрөгчөөр хамгийн баялаг жимс. Мөн түүнд цусанд сахар орохоос хамгаалдаг бодис агуулагддаг. Бананд үлэмж хэмжээний ширхэглэг эд болон төмрийн зүйл байдгаараа хийг дарж цус төлжүүлэх үүрэг гүйцэтгэдэг. Банана нь хүйтэн чанартай даралт бууруулна. Шарж хайрсан хоол байнга идвэл хорт хавдартай болох тохиолдол ихэсдэг. Иймд гадил идэх хэрэгтэй Энэ нь хорт бодисыг хязгаарлаж, ходоодыг хамгаалдаг.
Хүйтэн чанарын өвчтэй буюу бие сул өвчтөн банана хэрэглэж болохгүй. Учир нь гэдсэн дэх шингэх процессийг удаашруулж, цөсний шингэнд муугаар нөлөөлдөг. Гадил жимс магнийн элемент их агуулагддаг болохоор өлөн дээрээ гадил идвэл хүний бие дэх магни гэнэт дээшилж, цусан дахь магни кальцийн тэнцвэр алдагдаж, зүрхний судсанд саатал үүсгэн эрүүл мэндэд муугаар нөлөөлөх болно. Цусны чихэрлэг гэнэт ихсэх нь нүдний өвчин үүсгэх аюултай. Бас саахар нь хүчиллэг чанартай хүнс болохоор өлнөөр идвэл биеийн дотоодын хүчил шүлтийн тэнцвэр болон олон зүйлийн микробын тэнцвэрийг эвдэх тул эрүүл мэндэд ашиггүй. Нэг ширхэг гадил жимс нь дунджаар 125гр бөгөөд 3/4 нь ус юм. Гадил жимсний гадуурх хальс нь ч мөн идэж болох бөгөөд Азийн зарим оронд хальстай нь хоол хийж иддэг байна. Гадил нь В6 витамин, С витамин болон калигаар баялаг юм.
Гүзээлзгэнэ
Гүзээлзгэнэ жимс нь С болон B-ийн төрлийн амин дэмүүд, каротин, фолийн хүчил, ургамлын эслэг, пектинүүд, кобальт, төмөр, кальци, фосфор, марганец, нимбэгний хүчлээр баялаг. Навч болон үр жимснээс гарган авсан шинэ шүүсийг цус багадалт, анемия, хлорозын үед цөс хөөлгөх, цэр ховхлох, шархны эдгэрэлтийг түргэсгэх, өвчин намдаах зорилгоор хэрэглэдэг. Гүзээлзгэний шүүс нь гастрит, ревматизм, аминдэмийн дутагдал, рахит, экзем зэрэгт сайн. Мөн цус багадалт, шархлаат өвчнүүдийн үед хоолны дуршил сайжруулах, эмэгтэйчүүдийн савны цус алдалт, цөсний чулуужилтийн үед бактер устгах, халдваргүйжүүлэх зорилгоор ашиглахаас гаднэ гоо сайхны эмчилгээнд пигментийн толбо, сэвх арилгахад ашигладаг. Гүзээлзгэний навч, шилбэ, цэцгийн болон жимснээс гарган авсан шүүсийг цөс чулуужих, астма, чихрийн шижин ба нойргүйдэх, даарснаас үүсэх элдэв өвчинд хэрэглэнэ. Ялангуяа цөсний чулуужилт, цус багадалтын үед гүзээлзгэний шүүс нэн ач холбогдолтой. Омега-3 аар баялаг. Энэ нь тархи, зүрх, нүд, бөөр, үе мөч зэрэг маш нарийн судастай эрхтэнүүдийн цусан хангамжийг сайжруулна. Харин гүзээлзгэний шүүс, жимсийг жирэмсэн үед болон ходоодны хүчил ихэдсэн, мухар олгойн архаг үрэвслийн үед хэрэглэхийг хориглодог.
Усан үзэм
Энэ амтлаг жимсийг бараг жилийн дөрвөн улирал тасралтгүй худалддаг болохоор та гэртээ сууж байгаад л өөрийгөө эмчлэх боломжтой юм Усан үзэм найрлагандаа сахараас гадна маш олон төрлийн витамин, эрдэс бодис агуулдаг. Наад зах нь л бие организмд буй илүүдэл хортой бодисуудыг зайлуулдаг. Түүний найрла га дахь кальци нь ясыг хэврэгших, хугарахаас сэргийлдэг бол цайр болон витамин “С” нь биеийн эсэргүүцлийг сайжруулж дархаллыг бэхжүүлснээр ялангуяа өвлийн улиралд ханиад томуу тусахаас хамгаалдаг. Мөн магни болон витамин “В” нь мэдрэлийн ачааллыг багасгах бөгөөд витамин “А” нь арьсыг цэвэрлэж, өнгөлөг, уян хатан болгодог. Түүнчлэн усан үзмийн найрлаганд маш ихээр агуулагддаг кали нь бөөр элэг цөсний ажиллагааг сайжруулдаг. Үүнд усан үзмийн сорт огт хамаарахгүй агаад аль дуртайгаа л идэж болох юм. Дээр дурьдсан эмчилгээний олон чанараас гадна усан үзэм нь бие организмыг цэвэршүүлэх утгаараа илүүдэл жинг хасахад чухал үүрэгтэй. Үүний тулд нэг өдрийн гурван кг усан үзэм юм уу, таван стакан усан үзмийн шүүс уух хэрэгтэй. Хэрэв та бага зэрэг турахыг хүсч байвал таван хоногт өглөөний цай, өдрийн болон оройн хоолон дээрээ тус бүр 250 гр усан үзэм идэх, өдөр болгон гурван аяга шүүс, 1.5 л эмийн ургамлын ханд юм уу рашаан ус уух хэрэгтэй. Ингэснээрээ та 2-3 кг турж бие организмаа цэвэршүүлэн , ханиаднаас өөрийгөө хамгаалж, арьс тань тунгалаг уян хатан болох юм. Харин анхааруулахад ийм эмчилгээ диабет өвчтэй өвчтэй хүмүүст хориотой юм байна.
Киви
Киви нь амин дэмээр хамгийн баялаг жимс. Хүний биеийн шим тэжээлийг нөхөөд зогсохгүй хорт хавдар үүсгэгч бодисуудыг устгана. Кивинд уураг, өөх тос, сахароз, кальци, фосфор, төмөр, магни, натри, кали зэрэг хүний биед шаардлагатай чухал элементүүд болон луувангийн эд агуулагддаг. Хоол хүнсийг шингээн дуршил сайжруулж, бөөлжих, витамин С-н дутагдал зэрэг өвчнийг эмчилнэ. Гэвч хүйтэн чанартай тул дэлүү ходоод зэргийн хүйтэн чанарын өвчтэй хүн хэрэглэж болохгүй. Мөн сарын тэмдэг их ирдэг болон чихрийн шижин өвчтэй хүн хэрэглэжболохгүй. Энэ жимсэнд В төрлийн витамин агуулагддаг учир элэг цөсний үйл ажиллагаанд сайн нөлөөтэй. Мөн киви жимсэнд хоол боловсруулалтыг идэвхжүүлдэг ферментүүд “нуугдаж” байдаг.Цус багадалт, аминдэмийн дутмагшлийг эмчилж, урьдчилан сэргийлнэ.
Илүүдэл жинтэй хүмүүс ямар ч хоолны дэглэмтэй хослуулж болно.
Холестерины хэмжээг бууруулах, өөх хайлуулах үйлчилгээтэй.
Хавдар, зүрх судасны өвчинд өртөх эрсдлийг бууруулна.
Зүрхний дутмагшил, даралт ихсэх өвнөөс урьдчилан сэргийлэхийн сацуу судасны хана,
хялгасан судсыг бэхжүүлж судасны бөглөрөл, судасны нарийсал үүсэх эрсдлийг багасгана.
Хоол боловсруулах үйл явц, бодисын болон уургийн солилцоог тогтворжуулна.
Хоол идэсний дараа ходоод хорсох, хямрах тааламжгүй мэдрэмжээс ангижруулна.
Бухимдал, сэтгэл гутрал зэргээс зайлсхийх, мэдрэлийн системийг аливаа ачаалалд дасан
зохицох, тэсвэртэй байлгахад ач тустай.
Хүний биенд хуримтлагдсан давсыг хөөх чадвартай тул бөөрний чулуу үүсэхээс сэргийлнэ.
Тамирчдад бэлтгэл сургууль хийж ачаалал авсаны дараа хэрэглэхэд эрч хүчийг сэргээх ач тустай.
