Ангилал: Уртын дуу

Тэртээ 100 жилийн өмнө,1919 оны 11-р сарын 17 нд одоогийн Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг суманд айлын отгон хүү болж мэндэлсэн,МУУГЗ Цэвээний Зандраа гуай монголын кино урлаг хэмээх өнөр айлын эцэг шиг түшигтэй,уул шиг нөмөртэй явсан эрхэм хүний нэг ээ. “Эрдэмт хүн номхон,Их мөрөн дөлгөөн” гэх ардын маань онч мэргэн үг бий.Чухамдаа МУУГЗ Цэвээний Зандраа гуай эрдэмт биеийг олсон гайхалтай даруухан атлаа ер бусын өргөн мэдлэг,боловсролтой,туйлын оюунлиг, өндөр соёлтой,гэгээрсэн хүн байлаа.

Өнөөдөр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд мэдээлэл хийж, энэ жилийн “Чингис хаан” одонг “The HU” хамтлагт олгохоор болсон байна. Тус хамтлаг 11 хүний бүрэлдэхүүнтэй бөгөөд үүсгэж байгуулагч нь Б.Дашдондог. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга З.Энхболд “Их эзэн Чингис хааны мэндэлсэн өдөр 2019 арваннэгдүгээр сарын 27-ны өдөр тохиож байгаа. Энэ өдрийг тохиолдуулан “Чингис хаан” одонгоор The Hu хамтлагийг шагнахаар болсон. Хүннү рок урсгалаас уран бүтээлээл туурвидаг” гэлээ.

Бямбасүрэнгийн Шарав хэмээх ариун увдист хөгжмийн зохиолчийн уран бүтээлүүдээс хамгийн олон эгшиглэсэн нь СЭРСЭН ТАЛ бүтээл. Москвагийн их театр, Парис, Лондон, Нью-Йорк, Токиогийн тайзнаа дэлхийг сэрээсэн Монголын их тал мөнхийн бүтээл. Угаас Б.Шарав Монголын тал, эзэн Чингис хаанаа хамгийн их магтан дуулсан хөгжмийн зохиолч. Тийм ч учраас чихнээ уянгалж, зүрхнээ эгшиглэсэн эгэлгүй эгэлгүй талын цуурайгаараа төрийн тэргүүнээ бөхийлгөн байж Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар болсон. Таанын цагаан толгойноос өөр тайтгаруулах цэцэггүй нүцгэн талын уянга энэхүү агуу бүтээлээ Үндэсний дуу, бүжгийн эрдмийн театрын найрал хөгжимд зориулан 1984 онд туурвижээ. Хүссэн хөгжмийн зохиолч бүр их найрал хөгжимд зориулан бүтээл бичих нь ховор.

Урлаг соёлын мэдээ мэдээллийн нэгдсэн www.URLAG.mn сайтын хамт олон бид уран бүтээлчид болон урлаг соёлын байгууллагуудтай хамтран жил бүрийн шинэ жилийн баяраар байгууллага, хамт олны шинэ жилийн баярын үйл ажиллагааг зохион байгуулж ирсэн билээ.

Кембрижийн хөтөлбөртэй “Монгол тэмүүлэл” ахлах сургуулийн 10-12-р ангийн Зураг урлалын хичээлийг олон улсын хөтөлбөрөөр судалдаг сурагчдын 2019 оны хаврын сессийн шалгалтад явуулсан бүтээл судалгааны материалууд, Америкийн уран зураг сонирхогч хүүхдүүдийн 170 гаруй бүтээлүүд багтсан “Монгол холбоос” сайн дурын байгууллага, “Go!” хүүхдийн бүтээлийг сурталчилах олон улсын нийгэмлэгтэй хамтран “Тэмүүлэл” үзэсгэлэнг арваннэгдүгээр сарын 15-20-ны өдрүүдэд нээн толилуулах гэж байна.

Монголчууд тоглоом наадгайгаар дамжуулан хүүхдийн оюун ухаан бие бялдрыг хөгжүүлдэг эртний уламжлалтай. Хүүхдийн хөгжил, хүмүүжил, төлөвшилд эерэг үр нөлөөтэй 15 төрлийн 3000 гаруй уламжлалт тоглоом наадгай бий гэсэн судалгаа байдаг. Соёлын биет бус өв болох уламжлалт тоглоом наадгайг хамгаалах, өвлөн уламжлуулах, түгээн дэлгэрүүлэх зорилгоор Ерөнхий сайдын дэргэдэх Соёл урлагийн Үндэсний зөвлөл Соён гэгээрлийн жилийн хүрээнд санаачлан зохион байгуулж байна.

2002 оны намар хүсэл зорилго нэгдсэн үе тэнгийн 4 залуу нийлж “Аялгуу” нэртэй хамтлагийг анх үүсгэн байгуулж байжээ. Тэдний хамгийн анхны уран бүтээл нь Гавьяат жүжигчин, дуучин Т.Ариунаа болон Гурван охин хамтлагтай хамтран дуулсан “Оюутан нас Аялгуу” дуу билээ. Ийнхүү рок попын тогоонд эргэлт буцалтгүйгээр хөл тавьсан тус хамтлаг 2004 оны 3-р сарын 1-нд өдгөөгийн бидний мэддэг “Take off” нэрийг хамтлагтаа албан ёсоор өгч өдгөө 15-н жилийн ойгоо угтах гэж байна. Хамтлаг байгуулагдаад “Цасан дээр”, “Мартахгүй”, “Буцаад л хоёулаа” “Гүнж”, “Урваагүй”, “Чиний явсан зүгт”, “Би буцахгүй” зэрэг дуунуудыг хийсэн ба гарсан даруйдаа хит болж байсан нь одоо ч сонсогчдын дуртай дуу хэвээр байгаа билээ.