Ангилал: Уртын дуу

Монгол Улсын Ерөнхий сайдын санаачилгаар өнгөрсөн жил “Соёл, урлагийн салбарын өнөөгийн байдал, ирээдүйн чиг хандлага” зөвлөгөөнийг зохион байгуулж, тус зөвлөгөөнөөс Соёл, урлагийн үндэсний зөвлөл байгуулах шийдвэр гарсан юм. Энэхүү зөвлөл өнөөдөр анхны хуралдаанаа хийж зорилгоо тодорхойлж, ажлаа ярьж хэлэлцлээ.

Монгол Улсаас ЮНЕСКО-ийн Хүн төрөлхтний соёлын биет бус өвийн Төлөөллийн жагсаалтад морин хуур хөгжмийн уламжлалт урлаг, Монгол ардын уртын дуу, Монгол үндэстний баяр Наадам, Монгол үндэстний хөөмэйн урлаг, Бүргэдийн баяр буюу Шувуучлахуй, Монгол гэрийн уламжлалт урлал, зан үйл, Монгол шагайн харваа гэсэн долоон өв бүртгэлтэй байна. Үндэснийхээ соёлын биет бус өвийг ЮНЕСКО-д бүртгүүлж баталгаажуулах нь Монголын түүх соёлыг дэлхий дахинд хүлээн зөвшөөрсний баталгаа бөгөөд тухайн өвийг олон улсад таниулах, хадгалж хамгаалах, сэргээн амилуулах ач холбогдолтой юм.

Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан спортын сайд Ёндонпэрэнлэйн Баатарбилэг эрх, шилжүүлэх, худалдан авах ажиллагааг чанартай зохион байгуулах тухай тушаал гаргаж, төсвийн хөрөнгөөр сайдын багцад батлагдсан барилга, зарим, угсралт, өргөтгөл, их засвар, гадна тохижилтын ажлыг хуульд заасны дагуу зохион байгуулах, хэрэгжүүлэх эрхийг төсвийн төвлөрүүлэн захирагч буюу аймаг нийслэлийн Засаг дарга нарт шилжүүллээ.

“Улаанбаатарын Гэрэл зураг-Бүтээлч ажиллагааны лаборатори: Харилцан суралцах, хоорондоо холбогдох, санал бодлоо солилцох орон зай” төслийн хүрээнд Гёте-Институт Соёл, урлагийн их сургуультай хамтран мэргэжлийн гэрэл зурагчныг бэлтгэх сургалтын хөтөлбөр боловсруулах, гэрэл зургийн ангийг нээх зорилгоор СУИС-д орчин үеийн техникээр тоноглогдсон гэрэл зургийн лаборатори байгуулах төслийн гэрээнд гарын үсэг зурлаа. Мөн СУИС-ийн захирал доктор (Ph.D), профессор Э.Сонинтогос Гёте-институтийн захирал Михаэль Хайнст нар хамтын ажиллагааны гэрээ байгууллаа.

СУИС-иас эрхлэн гаргасан шинэ ном нээх ёслолд эрхэм та бүхнийг морилон саатахыг урьж байна. Нээлтийн ёслол 2019 оны 2 дугаар сарын 18-ны 14:00 цагт СУИС-ийн “Оюутан” театрт болно. Монголын соёл, урлагийн салбарт үнэтэй хувь нэмэр оруулах олон бүтээлүүдийн нээлт нэгэн дор болох гэж буйгаараа онцлог бөгөөд та бүхэндээ нээлтээ хийх гэж ном, зохиолуудын дэлгэрэнгүй танилцуулгыг хүргэе.

Зохиолч Ө.Үлэмжтөгсийн “Амьгүй биет” зохиолоос сэдэвлэсэн жүжигчингүй жүжиг тавигдахаар болжээ. Найруулагчаар “Ялагчийн цуваа” моно жүжгийн олон улсын наадмын 2016 оны “Үндэсний ялагч” Я.Билгүүнсар ажиллажээ. Харин тайзны зураачаар Монголын нэн шинэ үеийн дүрслэх урлагийн гол төлөөлөгчдийн нэг, перформанс артист С.Ганзүг, хөгжмийн зохиолчоор Монголд хөгжмийн livelooping арга барилыг дэлгэрүүлэгч Ата Боргужин ажилласан байна.

Нийслэлийн Соёл, урлагийн газар нь нийтийг хамарсан томоохон арга хэмжээ зохион байгуулахтай холбогдуулан дараах үйл ажиллагаануудад найруулагчийн хөтөлбөрийн төслийн сонгон шалгаруулалт зарлаж байгаа тул мэргэжлийн болон чөлөөт уран бүтээлчдийг саналаа ирүүлэхийг урьж байна.

Монголын урлагийн их ай савд үнэлж баршгүй их хувь нэмрээ оруулсаар ирсэн наадам бол оны шилдэг дуу шалгаруулах “Морин хуур” наадам гэдэгтэй маргах хэрэггүй. Жил жилийн “Морин хуур”-аас олон шилдэг бүтээл төрж, түмний зүрх сэтгэлд хоногшин, тэр нь он цагийн салхинд үл элэх, хүний сонороос үл тасрах аялгуу болон ниссээр байна.

Монгол Улсын гавьяат жүжигчин С.Батсүх, түүний шавь Б.Бат-Энэрэл нар “Номин талст” хамтлагийн дуучин Т.Дэлгэрмөрөнтэй хамтран шинэ уран бүтээл хийсэн төдийгүй хамтарсан тоглолт хийхээр бэлтгэлдээ оржээ. Тодруулбал, тэд ирэх гуравдугаар сарын 3, 4-нд “Тархи зүрх” уран бүтээлийн цэнгүүн хийх юм байна.

Улсын драмын эрдмийн театрын уран бүтээлчид 2019 оны шинэ уран бүтээлийнхээ нээлтийн товыг зарлажээ. Яруу найрагч, зохиолч Лувсандоржийн Өлзийтөгсийн “Ярилцлага” хэмээх өгүүллэгээс сэдэвлэсэн “Бүсгүйн зурвас” нийгэм уянгын драмын цоо шинэ жүжгийг ирэх гуравдугаар сарын 1-нд үзэгчдэдээ хүргэхээр товлосон байна.