Ангилал: Уртын дуу

Содон аялгуугаар солиоруулсан 3 үдэш
1 цаг 51 минутын өмнө

Овгоо “сольсон” албан ёсны бүртгэлтэй эрхэмүүдийн нэгэнд багтахгүй ч ард түмэн ааваас нь илүү өөрийнх нь овог болгосон нэгэн эрхэм бол яах аргагүй Харангын Чука.. Бас болоогүй ээ Харанга хэмээх овгыг авсан хүн Монголд 5 хан байдгын гол найруулагч бол өнөөх Чулуунбат. Харангын Чука л гэнэ. Харин энэ эрхэм яагаад Содон аялгуулах болох. Түүний хэлснээр хүн бүр давтагдашгүй ганц. Тиймээс ч түүний зүрхэнээс сэтгэлээс гарсан аялгуу бол содон бас солиотой цор ганц бүтээл. Тэртээх 40 жилийн өмнө урлагт хөл тавьсан гэж “бүтэлгүй” Ууганаа зарласан нь ч учиртай. Яах аргагүй бүтэлгүй л хөтлөгч. Найруулагчийн бус үзэгчдийн эмоцинд Харангын Чукагийн Содон аялгууг солиоруулсан хүн бол жүжигчин Ууганбаяр. Тоглолт бол тоглолт. Найруулагчийн хэлснээр бас Халиуны заавраар явах ёстой өрнөлийг эвдэж үзэгчдийн дунд хөтлөгчөө мартчихсан гүйж яваа Ууганаагаас үүдэлтэй “солиорол” 3 үдэш үргэлжиллээ. Чукагийн нууцыг дур мэдэн чалчсан түүний бас нэг үйлдэл өнөөх тоглолтын өрнөлийг бусниулахад үзэгчидтэй хамт гар бие оролцсон явдал. Ньюанс Монголдоо байх гэж хичээхэд сураг алдарсан Freezone тайзнаа Монголдоо ирсэнээ зарлаж Чукаг тайзны араас “чирчихлээ”. Нөгөө Халиуны тоглолтын дундуур Чукагаар Содон аялгуугаар бэлэг барих гэсэн будаа. Баярцэцэг ганцхан дуутайдаа гоморхож Содон аялгуут эгшигээ дахилтыг нь давтан давтан дуулж өвөрмөц хоолойгоороо тайзны голд Чукаг уриад барахгүй байхад Фрийзоны 3 аавдаа эрхэлж бас дүүдээ атаархсаар нэг мөр бусниулж орхилоо. Үнэхээр Содон аялгуунд үзэгчид солиорчихжээ. Бурхан хүртэл хилэгнэмээр хөгжмийн задарсан аялгууг туурвигч Чука ер нь Содон аялгуугаара солиоруулж л орхилоо. Морины тухай 2 хон дуутай ч хоёул хит болчихсон юм байнаа. Ер нь төрийн наадам цагаан сараар сүлд дуу болсон Толин хулыг нь бол Монголчууд андахгүй. Содон аялгуундаа содон содон хүмүүсийг уруу татсан нь Харангын Чука хаашаа янзын этгээд вэ гэсэн бодлыг ч бас төрүүлээд амжлаа. Рок поп бол аргагүй Чука эрхэм нэгэн. Харин өнөө нөхөр чинв зохиолын дуунд бас урваад амжчихаж. Асгат саарлаа Толин хулдаа хөтөлгөө хийчихэж. Холын замд хөтөлгөө морьтой явдаг Монгол хүний зан зканшил энэ дээ. Ингээд л Толин хул маань Асгат саарлаа хөтлөөд галгиулж Санана даа та нар намайг санана гээд алсыг зорьсонгүй. Харин Чукатай хамт Паласыг зорин ирж. Ганц Чука ганцаар биш гэдгээ хөтөлгөө морьддоо хэлсэн бололтой. Фрийзоныг Камертонтой дүүрээд ирчихэж.
Өвлийн үдшээр охин насаа гээсэн бүсгүйн дурлалт залуу Фрийзоныхон өндийн тайзаа санан ухаарахад Өвсний толгойд буусан шүүдрийн дуслаар ээжийдээ цай чанаж өгөхөөр Камертон өндийж 18 насандаа эргэж очих. Тиймээ нөгөө Камертон гэж тэр дундаа алтан намрын энэ л налгархан цагаар аяншиж яваа тариаланчдынхаа дунд тууж явах ёстой Эбаг тайз руу хөтлөж, Төрийн соёрхолоо зарлуулахаас ичтэл нь Болдыг хөтлөсөн Ганаа мэргэжлээ солихоо ч азнаж Мээдээг гэрээс оргуулаад Чукагийн 3 үдэшийг чимлээ. Гурван охин цасан цагаан даашинзтай вальс эргэж, Свеетэмоушн Санахын аялгуугаар хөглөгдсөн нь бас л Чукагийн солиотой 3 хоног. Чинбааг алдарт 3 тайгаа л дуулаад ганц удаа төгөлдөр хуураа орхих юм байх гэтэл бас л үгүй. Тайзыг нураахад бэлдсэн Энхманлай, Өөжгий, Баттөр нартай хамтраад өнөөх Солонгост гунигладаг Байдрагыг уруу татаад Сараа, Алтаа хоёрыг Чукагын Сэрчмаа хэмээх анхны охиныг нь бас л охинтой болгож нэр холбоод Содон аялгууг солиоруулчихлаа. Чука гэр бүлээсээ гадна олон хүүхэдтэй гэнэ. Анхных нь нөгөө Фрийзоны 3 баньд. Үгүй ээ би бас Содон аялгуунд солиорчихож. Сэрчмаа гэж нэр холбогдсон амраг юм уу гэтэл том охин нь гэнэ. Тэгээд 3 хүү. Хамгийн отгон нь өнөөх охидын өө Анемоне хамтлаг. Амьдрал дээр Чука алдарт эцгийн болзолыг хангах болоогүй гэж хэлэгдэж яваа ч ачир дээрээ Содон аялгуунд солиорсон минийхээр бол 1+3+4+ … за мэдэхгүй гарын арван хуруу лав тоолоод барахгүй нь. Аа бас Никитоны гайхал Үүлэн үст Баачка. Чулуунбат нэрийн үеийг эргүүлээд Батчулуун. Бас л нэг гайхамшигтай гайхал. Харийн нутгаас Санахын аялгуугаа Эмоушн эгшиглүүлэхэд би лав энэ Чинбаагийн л ая байх гэж бодож явсан. Үгүй юм аа Чукагаар овоглосон бас нэг хүүхэд аж. Чинбаа, Баачка, Өөжгий, Камертон, Фрийзон Содон хүмүүс ийг Содон аялгуугаар урьж нийслэлчүүдийг гурав хоног солиоруулсан Харангын Чука өөрөө солиотой гэж би лав хэлнэ. Энэ үдшүүдээр би ч бас солиорчихсон. Дахиад орон нутгынхантай солиормоор байна Чука ахаа. Дахиад бичмээр л байна. Энэ содон аялгуут солиорлын тухай. Амьдрал Чука ахад бүгдийг нь өгсөн гэнэ лээ. Одоо ард түмэнд бас бүгдийг нь өгөг
Б.Эрхэс

Монголын дууны урлагийн нэрт мастеруудын авъяас билэг, онгод мэдрэмжээр хөглөгдсөн “Сэтэрт тал”, “Миний монгол”, “Аавдаа”, “Баясгалантай сайхан”, “Ижий зөн” зэрэг олон сайхан дуунуудыг өөрийн уянгалаг дуу хоолой, увидас мэдрэмжээрээ амьдруулж дуунд дуртай дуучин монгол түмэндээ хэдийнээ танил болсон дуучин А.Түмэн-Өлзий анхны бие даасан “Баясгалантай сайхан” хэмээх уран бүтээлийн тайлан тоглолтоо 10 сарын 11-нд “Монгол бөхийн өргөө”-нд 19:00 цагаас хийхээр товоо зарлаад байгаа билээ.