Тод номын гэрэл төв”-өөс эрхлэн гаргасан “Фронт хэмээх Энгэлийн Бадам” номын нээлт Үндэсний төв номын санд өнөөдөр боллоо.
Энэхүү ном нь Э.Бадам гэдэг хүний намтар судлал, уг гарал, удам угсаа, төрж өссөн нутгийн талаар дурдсанаараа онцлогтой.
Энэ тухай МУБИС-ийн түүхийн тэнхимийн дэд профессор, түүхийн ухааны доктор На.Сүхбаатар хэлэхдээ, “Тод номын гэрэл төвөөс намтар судлал цувралын 29 дэх ботийг гаргаж байна. Фронт хэмээх Энгэлийн Бадам гэж хүний тухай судалсан бүтээл юм. Э.Бадам гуай дэлхийн хоёрдугаар дайны үед “Бүхнийг ялалтын төлөө”, “Бүхнийг фронтод” хөдөлгөөнийг улс орон даяар өрнүүлэхэд хамгийн эхэнд оролцож, Зөвлөлтийн ард түмэнд тусламж дэмжлэг өгснөөрөө алдартай хүн. Энэ хүний талаар өмнөх судалгаа, сонины материалд байсан тоо баримтыг архивын баримтаар батлахыг оролдсон. Зарим хүн нэг удаагийн тусламжийг сэтгэлийн хөөрлөөр өгсөн гэж авч үздэг. Тийм биш юмаа. Э.Бадам гуай гурван удаагийн тусламж, дэмжлэгийг фронтод өгсөн хүн юм. Эхлээд 1941 оны багийн хурал дээр 10 морь, 10000 төгрөг бэлэглэсэн. Дараа нь 1944 онд зургаан тэмээ, 5450 төгрөг бэлэглэж, 14 морь худалдсан. Гурав дахь удаад нь 81 морь худалдаж, 10 тэмээ, 1600 бог мал бэлэглэсэн. Мөн 1940 онд 6000 гаруй мал тоолуулж байсан” гэв.
Э.Бадам гуайн зээ хүү Д.Лхагвасүрэн ярихдаа, “Социалист нийгмийн үед хөгшин ээжийн тухай сонин, сэтгүүлд гарсан нийтлэл, өгүүлэл олон байлаа. Хэд хэдэн баримтат кино гарсан. Материал цуглуулах явцад миний анзаарсан зүйл нь мэдээлэлтэй холбоотой тухайн байгууллага, архив, музей зэрэгт очиход мэдээлэл дутмаг байсан. Иймд бидний өвөг дээдэс, ахмад үеийнхний Монгол Улсын төлөө хийж бүтээсэн бүхий л үйлс түүхийн хугацаанд мартагдах ёсгүй. Түүний нэг болох дэлхийн хоёрдугаар дайн буюу бидний хэлж заншсанаар Аугаа эх орны дайны хүнд жилүүдэд Монголын ард түмэн хэрхэн оролцсон, түүнд миний хөгшин ээж яаж оролцож, ямар гавьяа байгуулсныг хүмүүст таниулах хэрэгтэй гэж бодсон” гэв.
Э.Бадамын намтар, амьдрал ахуйг харуулах түүхэн баримт бага учир түүний нөхөр Х.Мягмар болон өөрийнх нь ахан дүүс, үр хүүхдүүдийн ураг садны холбоо хэлхээ, угийн зураглал, зарим товч намтраар дамжуулан түүний амьдрал дээрх дүр байдлыг гаргажээ. Тэрбээр эгэл жирийн малчин бүсгүй бөгөөд насны эртэд зовлон үзэж, өнчин дөрвөн хүүхдээ өсгөн хүмүүжүүлсэн, ууч уудам сэтгэлтэй, хол ойрыг ялгах ойлголт дүүрэн эмэгтэй байжээ.
