Урлаг.мнУрлаг.мн
  • Дуу хөгжим
  • Театр
  • Хөгжим
  • Утга зохиол
  • Язгуур урлаг
Facebook Twitter Instagram
Урлаг.мнУрлаг.мн
  • Дуу хөгжим
  • Театр
  • Хөгжим
  • Утга зохиол
  • Язгуур урлаг
Facebook Twitter Instagram
Урлаг.мнУрлаг.мн
Урлаг.мн»Сонгодог хөгжим»Зэвсэг ба зэмсэг
Сонгодог хөгжим

Зэвсэг ба зэмсэг

Урлаг Урлаг12/04/2016Сэтгэгдэл байхгүй2 минут уншина
Facebook Twitter LinkedIn Имэйл Telegram WhatsApp
zmuc1214882102016-04-12-14-00[www.urlag.mn].jpg
Share
Facebook Twitter LinkedIn Pinterest Имэйл

Босоо ятга

Зураг_05_Босоо_ятга

Танин мэдэхүйн өнгө төрх бүхий ээлжит цуврал нийтлэлээ эртний хөгжмийн зэмсгүүдийн нэг болох босоо ятгаар эхэлж байгаа нь түүний ур хийцийн гоо зүй болон үнэт түүхийг харгалзан үзсэнийх болов уу. Учир нь хөгжмийн хаан төгөлдөр хуур гэх хүн олон ч гэлээ чухам түүний гол эх үндэс босоо ятга байсан гэдэгтэй санал нийлэх хүн мөн л олон байх биз.

Сонгодог галбирын бүтэц

МЭӨ 3000 жилийн алсаас бүтсэн түүхтэй гэх олон чавхдаст уг хөгжмийн зэмсэг нь босоо хэлбэрээр байрлах бөгөөд уруугаа шовхорсон маягтай гурвалжиндуу галбир бүхий түүний өндөр гол төлөв нэг метр орчим байдаг гэнэ. Мөн нүүрэн тал нь хавтгай, ар тал нь дугуйрсан хайрцган цартай агаад могойрон тахийсан дээд хүрээ, хатуу модон тулгуур баганаас тогтох эл зэмсэгт 46-48 чавхдас, долоон гишгүүр оногдсон байх аж. Ерөнхий бүтцийг нь доорх зурагт үзүүлэв:

Зураг_01_Босоо_ятга

Дан ятгын босоо даяаршил

Гишгүүрийнх нь тусламжтай бемоль, бекар, диез хагас хөг гаргаж болох босоо ятгын нэн эртний түүх нь Шумерийн үед хамаарах ба Африк, Европ, Хойд болон Өмнөд Америк, Азид төрөл бүрээрээ тархаж улмаар Испанийн эзэнт гүрний үеэс босоо ятга илүү боловсронгуй болж хөгжсөн бөгөөд XVIII зуунд симфони найрал хөгжмийн бүрэлдэхүүнд багтах болсон аж. Харин энэ цаг үед мэргэжлийн босоо ятга хөгжмийг Америк, Япон, Испани, Герман зэрэг улсад үйлдвэрлэж байна.

Зураг_04_Босоо_ятга

Сэтгэл мэт торгон мэдрэмж

Дуурь, балетын хамгийн уянгалаг, хамгийн эмзэг нарийн сэтгэлийн хөдлөлийг илэрхийлэх аялгууг гагцхүү босоо ятгаар гаргах ба чавхдасууд болон хөлийн гишгүүр нь тухайн хөгжимчний арга барилтай хослон 150 гаруй төрлийн өнгө гаргах чадалтай гэдэг. Энгийн жишээ нь гэхэд л 48 чавхдас дээгүүр нь хурууны өндгөөр имрэн өнгөрөх төдийд булгийн ус боргилох мэт уран аялгуу эгшиглэх нь хэний ч туршиж болох үнэн гэх юм билээ.

Зураг_03_Босоо_ятга

Хөгжмийн хаан ч хүрэхгүй зэмсэг

Ердөө таван октав мөн дээр нь гишгүүргүй байсан гэх босоо ятгыг Якоб Хохбрукер гэгч нь анх 1720 онд гишгүүртэй болгон өөрчилснөөр энэхүү хөгжмийн зэмсгийн дуугаралтын цар хүрээ илүү нэмэгдсэн байна. Магадгүй энэ нь төгөлдөр хуурыг цохилуур хөгжим, босоо ятгын нийлбэр зохицлоос үүссэн гэх түүхтэй холбоотой байж мэдэх. Гэсэн ч тоглож буй хүндээ зайтай сонсогдох төгөлдөр хуурын аялгууны дэргэд утсанд нь хүрмэгц өмнө нь сонсогдох босоо ятганы аялгуу илүү амьд мэдрэмж төрүүлнэ гэдэгтэй санал нийлэх нь илүү олон байх болов уу.

Зураг_02_Босоо_ятга

1Нийтэлсэн П.Нарангэрэл

 

Эх сурвалж:www.ave.mn

Хуваалцах. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Имэйл
Урлаг
  • Вэбсайт

Төстэй нийтлэл

Хөгжим Урлаг

Монгол маркаар урласан дэлхийд цор ганц гитар

21/11/2024
Дотоод мэдээ Урлаг

Дуучин Хүрэлээ “давхар” баяраа тэмдэглэнэ

21/03/2024
Оддын амжилт Урлаг

Ц.Дааръяагийн хоёр шавь Олон улсын төгөлдөр хуурын тэмцээнд тэргүүн болон дэд байрыг эзэлжээ

21/02/2024

Сэтгэгдэл хаалттай

Сүүлд нэмэгдсэн

ФОТО: “Baeksang awards” наадмын улаан хивсний ёслолоос

06/05/2025

“Baeksang awards” наадмын шилдгүүд тодорлоо

06/05/2025

Jisoo дэлхийн топ брэндүүдтэй хамтран ажиллаж байна

06/05/2025

“Ламбугайн нулимс” дуурийг УДБЭТ-ын хамгийн залуу удирдаач Ц.Тэлмүүн-Очир удирдана

06/05/2025

Улсын хүүхэлдэйн театрын тавдугаар сарын хуваарийг хүргэж байна

06/05/2025
Дараахи
Facebook Twitter Instagram Pinterest
  • Бидний тухай
  • Холбоо барих
© 2009-2025 зохиогчын эрх хуулиар хамгаалагдсан.

Хайх утгаа бичээд Enter дарна уу. Болих бол Esc дарна уу.