Хүний сэтгэлийн дотоодод болж буй хямрал, залуу хүмүүсийн сэтгэл хөдлөл болон дүрийг хурц тодоор илэрхийлсэн тансаг аялгуугаар дүүрэн байдаг Ж.Пуччинигийн “Богема” дуурийг хоёр өдөр, хоёр өөр удирдаач удирдана. Улсын дуурь бүжгийн эрдмийн театрын тайзнаа энэ сарын 28, 29-ний өдрүүдэд тоглолтод дуурийг удирдаач, Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Н.Туулайхүү болон тус театрын ерөнхий удирдаач Ц.Тэлмүүн-Очир нар удирдахаар болжээ. Дэлхийн суут хөгжмийн зохиолчдын нэг болох Ж.Пуччинийн хүн төрөлхтөн, сонгодог урлагийн түүхэнд үлдээсэн үнэ цэнэтэй бүтээлүүдийн нэг нь алдарт “Богема” дуурь юм. “Богема” дууриа Ж.Пуччини 1895 оноос эхлэн бичсэн бөгөөд 1896 оны хоёрдугаар сарын 1-нд Турин хотын “Ла Режио” театрт нээлтээ хийсэн түүхтэй. Цомнолыг Францын зохиолч Анри Мургерийн…
Зохиогч: Урлаг
Монголын зохиолчдын эвлэлээс жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулдаг Эгшиглэнт эхийн хишигт яруу найрагч тодруулах “Болор цом” наадам өнөөдөр /2025.11.26/ болж, өндөрлөлөө. Тус наадамд үе үеийн яруу найрагчид өөрсдийн шинэ бүтээлийг сойж өрсөлддөг бөгөөд түрүүлсэн найрагч тухайн жилийн “Болор цом”-ын эзэн болдог уламжлалтай. Өнөө жилийн “Болор цом”-ын эзнээр яруу найрагч Н.Минжинсайхан шалгарлаа. Сонирхуулахад, хамгийн анхны “Болор цом”-ыг Д.Пүрэвдорж “Хүн төрөлхтөнд хэлэх үг” шүлгээрээ 50 насандаа хүртэж байжээ. Харин хамгийн олон удаа цомыг өргөсөн яруу найрагчид бол Д.Цоодол, Б.Лхагвасүрэн нар юм. Тэд тус бүр гурван удаа түрүүлж байжээ. “Болор цом”-ын эзэд дундаас Б.Ичинхорлоо хамгийн залуудаа түрүүлсэн юм. Ингээд “Болор цом”-ын эздийг…
“Pew Research Center”-ийн 2025 оны тайланд АНУ-ын насанд хүрэгчдийн сошиал платформын хэрэглээг танилцууллаа. Судалгаанд 5000 гаруй насанд хүрэгчид хамрагдсан бөгөөд тэдгээрийн 84 хувь нь “YouTube” ашиглаж байна. Судлаачид тус платформын тогтвортой хэрэглээг контентын төрөлжилт, хэрэглэгч төвтэй алгоритмтай холбоотой гэлээ. Судалгаанд оролцогчдын 71 хувь нь “Facebook” ашигладаг гэлээ. “TikTok” харин залуусын дунд давамгай байр суурь эзэлж, 18–29 насныхны 37 хувь нь ашигладаг бол 65-аас дээш насныхны хэрэглээ ердөө 5 хувьтай гарсан байна.
Испанийн хаан III Филиппийн 100 эскудогийн нэрлэсэн үнэ бүхий ховор алтан зоос Женевт болсон дуудлага худалдаагаар 2.8 сая швейцар франкийн (3.5 сая ам.доллар) үнэ хүрч зарагджээ. Дуудлага худалдааг Европын Numismatica Genevensis SA ордон зохион байгуулсан байна. 339 грамм жинтэй уг зоосыг 1609 онд Сеговиа хотод Америкаас авчирсан алтаар цутгасан байна. Эл зоос нь Испанийн түүхэн дэх анхны ийм нэрлэгдсэн үнэтэй зоос бөгөөд XVII зууны үеийн Испанийн хаант засгийн бүтээсэн хамгийн том алтан зоос ажээ. Зоосыг гүйлгээнд ашиглах зориулалтаар бус харин хаант улсын эд баялаг, хүч чадлыг харуулах зорилгоор цутгасан гэж Numismatica Genevensis SA ордны мэдээлэлд дурджээ. Уг зоосыг бүтээх үед хаан…
“Тоглоомын түүх” хүүхэлдэйн киноны тавдугаар анги 2026 оны зургаадугаа сарын 19-нд нээлтээ хийхээр товлосон ба дараа жил гарах шинэ ангид тоглоомууд “Лили Пад” хэмээх электрон төхөөрөмжтэй өрсөлдөнө гэж тус киноны найруулагч Эндрю Стэнтон мэдэгджээ. “Орчин цагийн эцэг эхчүүдийн толгойны өвчин болсон, хүүхдүүдийн бүх анхаарлыг булааж буй гар утас, таблет, ipad гэх мэт электрон төхөөрөмж манай гол дүрийн тоглоомуудын дараагийн өрсөлдөгч болсон нь бодит байдалтай илүү ойр санагдана” гэж найруулагч Эндрю Стэнтон тайлбарлаж хэлсэн байна. Ингэснээр бид дараа жил нээлтээ хийх “Тоглоомын түүх” хүүхэлдэйн киноны тавдугаар ангид тоглоомууд өөрсдийнхөө хамгийн том дайсан болох технологитой өрсөлдөхийг харах нь ээ.
Буриад зоны хоёр жил тутамд зохион байгуулдаг “Алтаргана-2026” соёлын их наадам ирэх оны долдугаар сарын 1-5-нд Улаан-Үд хотноо болно. Буриадын харилцаа дуу, цэц булаалдах, үлгэр домог, тууль ярилцах, ёохор хатирах, сур харваа, буриад үндэсний хувцас зэргээр “Алтаргана” соёлын их наадмын тэмцээн уралдаан нь улам бүр баяжин хөгжсөөр иржээ. Ирэх онд болох “Алтаргана” наадамд буриад ардын суухан-хуур болон суур хөгжмийн төрөл, нютагай бужиг буюу буриад ардын бүжгийн төрлийг шинээр нэмж буй аж. Сонирхуулахад, суухан-хуур гэдэг нь бух, хайнагийн хатаасан давсгаар урлан хийдэг, дэлхий дээр ганц чавхдас бүхий цор ганц үндэсний хөгжмийн зэмсэг юм. Харин суур нь хуш, шинэс модоор хийдэг, зургаан…
Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, Д.Нацагдоржийн шагналт, “Болор цом” наадмын хошой тэргүүн шагналт яруу найрагч Цоодолын Хулантай ярилцлаа. Тэрээр хоригдож байх хугацаандаа ном бичиж, зураг зурж, уран бүтээлийн ажлаа таслаагүй гэдгээ ард түмэндээ тайлан болгон бүтээлээ хэвлүүлжээ. Хорих газар бичсэн “Эргэлт” номынх нь эргэн тойронд ярилцсанаа хүргэе. -Таны 2016 онд бичиж, Б.Баатар найруулагчийн хамтаар тайзнаа тавьсан, их зохиолч Д.Нацагдоржийн тухай “Монгол ардын суут” жүжиг дахин тоглогдож, бас л нэг шуугиулаад авлаа. Бүтээлийн амь юунд байдаг вэ гэж яриагаа эхлэх үү? -Үнэнд байдаг. Нацагдорж энэ орчлонд 31-хэн жил амьдраад буцахдаа үндэстнийхээ хэл соёлыг дархалж егөөд буцжээ. Энэ нэг үнэн. Д.Нацагдорж багаасаа…
Анхдугаар Үндсэн хуулиа баталж, Бүгд Найрамдах Улсаа тунхагласны түүхт 101 жилийн ойг тохиолдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх зарлиг гарган нэр бүхий эрхмүүдэд төрийн дээд цол, одон, медаль хүртээлээ. Улсын драмын эрдмийн театрын ахмад уран бүтээлч, жүжигчин Б.Даваасүрэн Монгол Улсын Гавьяат жүжигчин цолоор шагнууллаа. Б.Даваасүрэн нь 1974 онд УДЭТ-т жүжигчнээр орж ажилласнаас хойш 35 жил тасралтгүй тайз, дэлгэцийн урлагт ард түмний сэтгэл зүрхэнд хоногшиж үлдсэн олон дүрүүдийг бүтээн амилуулсан байна. Тэрээр театрын тайзнаа 100 гаруй гол ба туслах дүрүүд, 50 гаруй телевизийн бүтээлийн дүрүүд, мөн 50 гаруй уран сайхны киноны дүрүүдийг амжилттай бүтээсэн бөгөөд түүнийг соёл урлагийнхан “Туслах дүрийн мастер”…
Анхдугаар Үндсэн хуулиа баталж, Бүгд Найрамдах Улсаа тунхагласны түүхт 101 жилийн ойг тохиолдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх зарлиг гарган нэр бүхий эрхмүүдэд төрийн дээд цол, одон, медаль хүртээлээ. Уран зохиолыг сурталчлах, эх хэл, өв соёлоо хамгаалах, чөлөөт сэтгүүл зүйг хөгжүүлэхэд эрдэм мэдлэг, авьяас билгээ зориулан, сэтгүүл зүйн салбарын олон зуун мэргэжилтэн бэлтгэж, сурган дадлагажуулсан, яруу найраг, утга зохиолын олон арван бүтээл туурвиж соён гэгээрүүлэх үйлсэд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан “Монголын зохиолч, хөгжмийн зохиолч, нийтлэгчдийн нийгэмлэг”-ийн Удирдах Зөвлөлийн дарга, Хэл шинжлэлийн ухааны доктор, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Үржингийн Хүрэлбаатарыг Монгол Улсын Ардын уран зохиолч цолоор шагналаа.
Анхдугаар Үндсэн хуулиа баталж, Бүгд Найрамдах Улсаа тунхагласны түүхт 101 жилийн ойг тохиолдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх зарлиг гарган нэр бүхий эрхмүүдэд төрийн дээд цол, одон, медаль хүртээлээ. Соёл, урлагийг хөгжүүлж, ард олны сэтгэлд хоногшсон олон арван дуу, гоцлол цөөхүүл, найрал хөгжмийн уран бүтээл туурвин, нийтийн дууг хөгжүүлж, хөгжмийн онол, зохирол, үндэсний хөгжмийн найруулгын мэдлэг олгох, нийтийн хөгжмийн боловсролыг дээшлүүлэхэд идэвх зүтгэл гарган, олон зуун мэргэжилтэн бэлтгэсэн МУБИС-ийн ахмад багш, хөгжмийн зохиолч, Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Дашдаваагийн Баттөмөрийг Монгол Улсын Ардын жүжигчин цолоор шагналаа.