“Цагийн өнгө” үзэсгэлэн нээгджээ

Зураач Д.Булгантуяа, М.Уранбэрх нарын хамтарсан “Цагийн өнгө” үзэсгэлэнг сонирхож ярилцлага авхаар урчуудын эвлэлийн Арт галерейг зорилоо. Үзэсгэлэнгийн тан­химд ороход 30 гаруй уран бүтээлийг дэлгэсэн байв. Зураач М.Уранбэрх бүтээ­лүү­дээ монгол зур­гийн ар­гаар зурдаг. Харин Д.Бул­гантуяа абстракт чиглэ­лээр уран бүтээлээ туурви­даг. Түүний зургуу­даас хяз­гааргүй эрх чөлөө, орон зай, хүсэл тэмүүлэл мэд­рэгд­сэн юм. Хэтэрхий тод биш, хоорондоо ууссан завсрын өнгө уран бү­тээлд нь голложээ. Сонир­хол тө­рүүлэм хачин этгээд хийс­вэр сэтгэлгээний зур­гууд  харц булаалаа. Хав­рыг орог саарал шаргал өнгөөр ч дүрсэлсэн нь байх юм. Замбараагүй юм шиг ха­рагд­сан ч хаврын хуйс­ганасан тэнгэрийг хүний дотоод ертөнц, бодолтой холбожээ.

“Хотын зүүд” зураг яг л зүүдний биелэл юм шиг этгээд. Зураач тайлбарлах­даа “Хот, байшин гэхээр заавал дөрвөлжин цонхтой байх албагүй шүү дээ. Энэ чинь зүүд” гэсэн юм. Ха­рахад ойлгомжгүй юм шиг ч  торгон мэдрэмж хөндсөн уран бүтээлүүд олон байсан.

Абстракт чиглэлийн зурагнуудаас нь гадна “Өв­лийн уянга” зураг илүү сонирхолтой. Дарьганга эмэгтэйн хөргийг үндэс­ний хувцас, чимэг зүүлт­тэй нь зуржээ. Монгол эмэгт­эйн намба төрхийг ха­руулсан энэ зураг цаа­наасаа л гэрэлтэх шиг харагдсан. Үл ялиг инээм­сэглэж, өвлийн хүйтэн жаварт хацар нь ягаарч улам үзэсгэлэнтэй хараг­дуулах аж.

Амьдралынхаа хором бүрийг уран зургийн ер­төнц­тэй холбож, заяаны ханиа энэ л урлагаас ол­жээ. Адилхан уран бүтээлч болохоор ойлголцоход амар байдаг аж. Хааяа зөр­чилдөх үе гарах ч амархан учраа олдог тухайгаа эхнэр Д.Булгантуяа хуучилсан. Тэд уран бүтээлээ туурви­хын зэрэгцээ МУБИС-ийн Дүрс­лэх урлагийн сур­гуульд багшилдаг. Уран зургийн гайхамш­гийг шавь нартаа мэд­рүүлж, ирээдүйн уран бү­тээлч бэлдэх их үйлсэд хү­чин зүтгэж явна. Гэр бү­лийн хоёр уран бүтээл­чийн үзэсгэлэнд зочлоод га­рахад амьдралыг өөр нэг өнгөөр харах шиг сэтгэг­дэл төрж байв. Эгэл жи­рийн бүхнийг эгэлгүй ер­төнцөөр дэлгэн гаргадаг хоёр уран бүтээлч бие биенээ олж харсан нь ч тохиолдол биш гэлтэй.

Зураач М.Уранбэрх “Монгол зу­раг”-ийн чиглэлээр зур­даг. Тиймээс үзэл бодлоо уран бүтээлдээ тусгахдаа, бусдад илэр­хийлж гаргах­даа ч тэд өөр өөрийн­хөөрөө буулгана. Гэхдээ санал бодлоо ху­ваал­цаж, болохгүй бол шүүмжилж, бие биедээ урам зориг өгч, дэм болж амьдрахдаа тэд дуртай.

Зураач Д.Булгантуяатай цөөн хором хөөрөлдлөө.

-Уран бүтээлийн сэ­дэв, санаагаа хаанаас олдог вэ?

-Хорвоогоор дүүрэн сэдэв байна. Уран бүтээлч хүн эмзэглэлээс л илүү санаа олж авдаг болов уу. Миний хувьд ч ялгаагүй. Гэхдээ болж бүтэхгүй зүй­лийг зурахдаа  гол нь биш. Түүнийг уран бүтээлээрээ хүмүүст ойлгуулж, ухаа­руу­лах нь чухал. Сайн, сайх­ныг зөгнөсөн уран бүтээл хийхийг хүсдэг.

-Таны зургууд баригд­мал биш, эрх чөлөөтэй юм шиг санагдлаа?

-Абстракт чиглэлийн уран бүтээлүүд их бий. Хязгааргүй хийсвэр сэт­гэл­гээг илэрхийлсэн орон зайн зохиомжууд ч байна. Өөрийнхөө дотоод ертөн­цийг өнгө будгийн гай­хамш­гаар амилуулан байж сайн уран бүтээл гардаг. Уран бүтээлч хүн баригд­мал биш өргөн хяз­гаар­гүй сэтгэдэг байх нь чухал.

-Абстракт чиглэлийн уран бүтээлийн онцлог нь юунд оршдог вэ?

-Хязгааргүй хийсвэр сэтгэлгээ л юм даа. Ямагт өөрийнхөөрөө ойлгож, мэ­дэрч, дотоод ертөнцөө өөр өнцгөөс гаргаж ирэх санаа гэж ойлгож болно.

-Харандаа цаас ний­лүүлж хүний сэтгэлийг хө­дөлгөх бүтээл төрүүлэхэд хэр тэвчээр хэрэгтэй вэ?

-Цаг хугацааны хувьд харилцан адилгүй. Эх­лээд санаагаа олно. Дараа нь бодож тун­гаана. Тэгээд цаасан дээр буулгаж уран бүтээл төрдөг. Тэсвэр тэв­чээр, ур ухаан шаард­лага­тай. Хааяа зурмааргүй ч үе байдаг. Нэг зураг эхлүүл­чихээд дундуур нь өөр зу­раг зурах шаардлага ч гар­даг. Хайрлаж, хүссэн мэр­гэ­жил минь боло­хоор шант­рах, уйдах асуу­­дал гарч бай­сан­гүй. Өөрөө дур­лаж зурдаг боло­хоор чанартай бү­тээл хийх юм­сан гэж бод­дог. Буланд сууж бай­гаад ч ха­маа­гүй зургаа зура­хыг хи­чээ­дэг. Жин­хэнэ уран бү­тээл л хүний сэт­гэлийг хөдөлгө­дөг шүү дээ. Цаг хуга­­цаа­­ны хувьд ором­доод хаячих­сан, хүч хөдөлмөр, сэт­гэл зүр­хээ шин­гээ­­гээгүй бү­тээл хэ­ний ч сонирхлыг татахгүй.

-Та уран бүтээ­лээ­рээ хүмүүст юу өгөхийг  хүс­дэг вэ?

-Хамгийн эхэнд ми­ний до­тоод ертөн­цийг мэд­­­рээсэй, хэ­­лэх гэсэн санааг минь ойлгоосой гэж хүс­дэг. Уран бүтээлч хүмүүс бусдыг соён гэгээ­рүүлэх, нийгмийн дуу хоо­­лой бол­дог байх хэрэг­тэй. Хү­мүүст ухаарал тө­рүүлж, ур­лагийн гоо зүйг мэд­рүүл­дэг байх шаард­лага­тай. Миний бүтээлийг үз­сэн хүмүүс бага ч гэсэн урлагийн мэдрэмж, тайт­гар­лыг аваад гарвал уран бүтээлч болсны минь хэ­рэг бүтлээ гэсэн үг.

-Амьдралыг ямар өн­гөөр илэрхийлэх вэ?

-Амьдрал өөрөө олон өнгөөс бүрддэг шүү дээ. Хүйтэн, дулаан, эрс тэс өнгөөр л төсөөлнө дөө.

 Амьдралыг өөрийнхөөрөө харж, төсөөлж, зурж яваа нэгэн гэр бүлийн уран бүтээлчдийн үзэсгэлэнд саатлаа. Зураач Д.Булгантуяа, М.Уранбэрх нарын хамтарсан “Цагийн өнгө” үзэсгэлэн Урчуудын эвлэлийн Арт галерейд ирэх лхагва гариг хүртэл үргэлжилнэ.

www.urlag.mn