Ангилал: Уртын дуу

Монголын сонгодог урлагийн театрын найман залуу дуучин ОХУ-ын “Большой театр”-ын тайзнаа Монголын алтан хоолойтнууд” тоглолтоо хийхээр өнгөрсөн даваа гарагт хойд хөршийг зорьлоо.

Монгол хүний хоолойн чадал, авъяас билгийг гайхуулж олон зууны түүхтэй дэлхийн сонгодог урлагийн түүхэнд эхний гуравт бичигддэг энэ алдартай театрын тайзнаа дуулна гэдэг дуурийн дуучин бүрийн мөрөөдөл хэдий ч биелээд байдаг нь тун ховор.

Драмын урлагийн шилдгүүдийг тодруулдаг “Гэгээн муза” наадмаас шилдэг эмэгтэй ганц хүний жүжгийн төрлийн цомыг театртаа авчирсан “Солиорол” жүжгийг “Black box” театр 11 сарын 22-нд 18 цагаас дахин тайзнаа тавих нь ээ.

Зохиолч Сара Кейн Солиорол жүжгээ 1999 оны хоёрдугаар сарын 20-нд бичиж дууссаныхаа дараа амиа хорлосон гэдэг. Анхны тоглолт нь түүнийг нас барсанаас жил хагасын дараа буюу 2000 оны зургадугаар сарын 23-нд Английн Жервүүд театрт болжээ. Тэр цагаас хойш хэд хэдэн удаа 1-3 жүжигчний бүрэлдэхүүнтэйгээр олон хувилбараар тайзнаа тавигдсаар байгаа билээ.

Монголчууд эртнээс нааш ном судрыг зүйл бүрээр бүтээж ирсэн уламжлалтай. Чингэхдээ Бурханы шашны их хөлгөн судар сахиус шүтээнийг маш том хэмжээгээр бичиж барлахаас гадна алт мөнгө есөн эрдэнээр ч бүтээж байв.

Монгол улсын Үндэсний номын сангийн Үнэт ховор номын музейд хамгийн жижиг судар гэж хажууд нь томруулагч шил тавьсан онцгой сонин өчүүхэн ном бий. Энэ нь XX зууны эхэн үеийн бүтээл бөгөөд Гандантэгчинлин хийдийн гайхамшигт гүн ухааны гурван дацангийн нэгний анги дамбын гэвш, Монгол улсын Судар бичгийн хүрээлэнгийн жинхэнэ гишүүн эрдэмтэн С.Шагж (1886-1938) гуайн бүтээл мөн.

Хувцас загварын “Гоёл 2015” наадам энэ сарын 26-нд эхлэх гэж байна. Жил бүр уламжлал болгон Монголын дизайнеруудын холбооноос зохион байгуулдаг тус наадам энэ жил топ моделоос гадна шилдэг загвар өмсөгч, шилдэг гоо засалч, шилдэг үсчин шалгаруулах ажээ. Уг наадмын үйл ажиллагаа загварын долоо хоногоор эхлэх юм байна.

“Монгол Улсад цэргийн үлээвэр хөгжим үүсч хөгжсөний 100 жилийн ой”-д зориулсан Эрдэм шинжилгээний хурал өнөөдөр Хөгжим бүжгийн коллежийн хурлын танхимд болно.

Хуралд Цэргийн салбараас төрсөн урлагийн шинжлэх ухааны доктор Л.Эрдэнэчимэг, Төрийн шагналт, хөгжмийн зохиолч, доктор С.Соронзонболд нарын найман эрдэмтэн эртний үлээвэр хөгжмөөс эхлээд өнөөгийн үлээвэр хөгжим хүртэлх сонирхолтой баримт, судалгаа хийснээ олон нийтэд тайлагнах аж.

Хайр сэтгэл, хүмүүсийн зан чанар, тухайн үеийн нийгмийн тусгал болсон “Учиртай гурван толгой” дуурийг тайзнаа амилуулсны түүхт 80 жилийн ой энэ онд тохиож байгаа бөгөөд 2013 дахь удаагаа тоглогдох гэж байна.

11 дүгээр сарын 24-нд тоглогдох тусгай тоглолтыг энэхүү гайхамшигт дуурийг үзэж амжаагүй байгаа залуус үзэхээр сонирхож байгаа гэнэ. Уг дуурь нь хайр дурлал,араар тавилт, янаг амрагийн тухай ээдрээтэй сэдвийг уран гоёмсогоор үзүүлж чаддаг учраас хэн хүний сонирхлыг соронз адил татдаг буй заа.

Жүжигчин Б.Баатархүүг танихгүй хүн ховор. Хошин урлагийн “Х ТҮЦ” хамтлагт харьяалагдаж явсан уран бүтээлч. Багын л сэргэлэн, гялалзсан, гялтганасан, сахилгагүй нөхөр байсан болохоороо энэ зангаа даган жүжигчин болсон гэдэг. Тэрбээр цахим хуудсаа өөрөө идэвхитэй хөтөлдөг олны танил хүмүүсийн нэг. Өнгөрөгч есдүгээр сард найзууддаа гэнэт баяжсан тухайгаа дуулгасан.

Судалгаа шинжилгээнд суурилсан хууль тогтоох ажиллагааг хөгжүүлэх, парламент ёс, үндэсний эрх зүйн тогтолцооны чиглэлээр үнэтэй бүтээл туурвисан эрдэмтэн, судлаачдыг тодруулахаар болжээ. Өөрөөр хэлбэл, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн эх баригч, Хөдөлмөрийн баатар, Ардын багш, Гавьяат хуульч Б.Чимидийн нэрэмжит шагнал олгохоор УИХ-ын даргын захирамж гаргасан байна. Энэхүү шагналыг жилд нэг удаа олгож байхаар тогтсоны дагуу бүтээл туурвисан нэг эрдэмтэн юм уу, эсвэл судалгааны багт өгөх аж.

Саяхан Улаанбаатар чуулгын тайзнаа гранж-рок “Нисванис” хамт­лагийнхан анплаггед буюу амьд тоглолтоо үзэгч фэнүүддээ өргөн барьсан нь тэдний үүсгэн байгуу­лагдсан цагаас хойш анх удаа нэгэн дээд амжилтыг тогтоожээ.

“Сайн уу амьдрал минь”, “Намрын синдром”, “Мөнгөний гахай” инээдмийн киногоор үзэгчидтэй уулзсан “ТВ Коктейль” хамтлагийнхан дөрөв дэх уран бүтээл болох “Омарын эрэлд” киногоо саяхан дэлгэсэн билээ.

Найруулагч Ж.Сэнгэдоржийн анхны инээдмийн кино ийнхүү монголын кино урлагийн инээдмийн төрөлд “тэсрэлт” хийсэн үзүүштэй бүтээл болсон юм. Энэхүү киноны продюсероор С.Жавхлан, жүжигчин Э.Цолмонбаяр нар ажилласан бөгөөд зураглаачаар “Логик” фильм студийн Э.Нэргүй, хөгжмийн зохиолчоор “Ертөнц” цомгийн зохиолч Г.Онон нар ажиллажээ.