Морин Хуурын Чуулга

Монгол улс анх үүссэн Хүннүгийн үеээс уламжлагдан ирсэн морин хуур гэгч хөгжмийн зэмсэг нь гэрийн хөгжмөөс тайзны хөгжим болон хөгжиж дэлхийн олон улсад сурталчилаад зогсохгүй энэ гайхамшигт хөгжмийн зэмсгээ Монгол улс НҮБ-ийн ЮНЕСКО-д "Дэлхийн оюуны биет бус соёлын өв"-өөр бүртгүүлсэн нь гайхамшигтай.



• Морин хуур эгшиглэхэд Монголын уудам тал нутаг, цэлмэг хөх тэнгэр, морьдын төвөргөөнийг гадаадынхан мэдэрч монголд очиж үзэх нэсэн хүсэл мөрөөдлийг, нутгаасаа гараад харийн улсад суугаа монголчууд маань нулимс унаган, гэртээ харьж эх орнооүзсэн мэт боллоо гэж бахархдаг.

• Морин хуурын чуулга нь байгуулагдаад 15 жил болж байна.



• Морин хуурын чуулгын бүтэц маш өвөрмөц онцлогтой бөгөөд уламжлалт үндэсний хөгжмүүдийн зэмсэг болох морин хуур, ятга, ёочин шинээр зохион бүтээгдсэн дунд хуур, их хуур байхын зэрэгцээ дэлхий нийтээрээ хэргэлдэг флейт, төгөлдөр хуур, цохивор хөгжмүүдийг оруулсан нь урын сангийн сонголтын өргөн боломжинд их нөлөөлдөг. Мөн хөгжмийн зэмсгүүдээ байнга шинэчлэн өөрчлөн цар хүрээг нь тэлж байдаг. 



• Чуулгын урын санг үндэсний язгуур, ардын уламжлалт, дэлхийн сонгодог, орчин цагийн монголын болон бусад олон улс орны мэргэжлийн хөгжмийн зохиолчдын бүтээлүүдээр бүрдүүлж, байнга шинээр баяжиж байдаг. 



• Морин хуурын чуулгын уран бүтээлчид мэргэжлийн дээд боловсролтой хөгжимчдөөс бүрдсэн байдаг төдийгүй монгол улсын болон олон улсын мэргэжлийн хөгжимчдийн уралдаануудад Тэргүүн болон шагналт байруудыг эзэлсэн. Өндөр уран чадвар авьяас билэгтэй уран бүтээлчид ажилладаг.



• Морин хуурын чуулга нь бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ тоглохын зэрэгцээ "Чөлүгэн" нэртэй морин хуурын дөрвөл, ятгын дөрвөл, дан эмэгтэй хөгжимчдөөс бүрдсэн "Хулан" нэртэй хамтлаууд мөн уран бүтээлээ туурьвидаг.



• Морин хуурын чуулгын дэргэд "Хуурчийнхан" нэртэй үндэсний хөгжмүүд болон хөөмий, уртын дууны сургалтын төв ажиллулж, үндэсний урлагаа шинэ, хойч үедээ өвлүүлэн сургах төрийн бодлогод өөрсдийн хувь нэмрээ оруулж байна.



• Морин хуурын чуулга нь төрийн ёслол хүндэтгэлийн том арга хэмжээнүүд, концерт, тусгай арга хэмжээ, монголын дуу хөгжмийн наадмуудад байнга оролцож, уран сайхны болон баримтат, теле кино, жүжгийн олон бүтээлүүдийг тоглосон.



• Морин хуурын чуулга ОХУ-ын "Большой театр", БНХАУ, БНСУ, БНСАУ, Канад, Францын ЮНЕСКО-ийн танхим, Итали, Австрын "Musikverein", Швецари улсын НҮБ-ийн танхим Германы Берлины Филармони, Япон улсын Suntory Hall, Accoros, Orchard hall, Тайван зэрэг олон улсын олон алдартай тайзан дээр тухайн орны алдартай уран бүтээлчид, хамтлагуудтай хамтран тоглохын зэрэгцээ Морин хуурын чуулга нь өөрийн оронд төдийгүй олон улсын урлаг соёлын дуу хөгжмийн наадам, уралдаанд амжилттай оролцсон.



• Морин хуурын чуулга нь монгол ард түмний олон зуун жил хадгалж хамгаалж удамжлагдаж ирсэн морин хуур хөгжмөө улам хөгжүүлж, дэлхийд монгол удмын тал нутаг, монголчуудын ахуй, зан заншил, урлаг соёл, монгол хүний сэтгэл зүрх шингэсэн аялгууг хүргэхээр зорин ажиллаж байна.