Балдан, Галдан гэдэг адилхан хоёр залуу бий. Гэвч ажил тєрлєєрєє адилгvй юмсанжээ.
Балдан нь малч, ажилч, бас хичээл дугуйланд идэвхтэй. Ном сонин их уншдаг. Тэгээд нєхєрсєг тусч тул нутгийнхан нь тvvнийг магтдаг. Залуу хvvхнvvд ч Балданг л сэмхэн сэмхэн ширтэцгээдэг ажээ.
Ангилал: Зохиол
Єглєєний нарнаар хєх єндрийн царамд сvрэг аргаль идээшлэн гарч ирэв. Уулын жалга, сархиаг, салаа дэвсэг vхэр улаан хадны vе зайвар, нураг дунхад тэд сvрэглэн єглєє оройн сэрvvнд идээшлэн, хадны ус шимж, vдийн наранд хорж, заримдаа харуул харан зогсох нь энэ орчны гоо чимэг байдаг.
Баяр гуай та сумын наадамд хулгар хээрийнхээ тvрvvлж шуугиан тарьсан намтрыг яриач! гэхэд Баярын нvд гялалзан, хийморь сэргэж хоолой засаад,
– За байз. Тэр чинь туулай жилийн зунсан билvv дээ. Тэр наадмын дараагаар би баярласан гомдсон хоёртоо болж гурван єдєр шєнє тувт архидаж балрах дєхсєн юм шvv. Хvний амьдралд баярлах гомдох юм алийг тэр гэх вэ!
Хангайн сайхан нуруунаас гарсан Идэрийн сайхан гол єндєр уулнаас буусан тул урсгал тvргэн тvргэн, бас л хєгжим шиг шуугина. Хажууд нь суун чагнахад vнэхээр тааламжтай. Хvний єнгєрvvлэх зам ямар болохыг юунд урьдаас тайлбарлаж vл єгнє. Энэ тунгалаг ариун мєрєн хичнээн мянган жил хэв хэвээр урссаар байтал, эрэг дагуу оршсон ёс гэтэл хvн амьтны тvvх байн байн хувилсаар ирэх нь тэмцээний vр байжээ. Орчин тойрон зэрэглэсэн уулс бэрх єндєр, сэрвэн хад сэхийлцэн сахайлцан сvр жавхлан хэтэрхий, ой шугуй нягт зузаан, ус булаг хоржигнон хуржигнана.
Хєдєє талын зэрэглээ мяралзан жирвэгнэхийн дунд хэдэн єндєр юм сvvмэлзэн vзэгдэх нь харь газрын аяны хvний нvдэнд яахин даруй танигдана. Хурдлан довтлох уурын тэрэгний ємнєєс намрын салхи хvчтэй vлээхэд хоёр нvдэнд нулимс гялтганан холын барааг харж ядна.
Євгєн жолооч ухасхийх, хийг нэмэхэд дєрвєн хvрд чєлєє завгvй эргэлдэнэ. Бvртэлзэн харагдагч бараа нэг vе далд орж, нэг vе ил гарна. Удалгvй бvртэлзэн цухуйж, алтан ганжрууд нь єглєєний нарны гэрэлд vзэсгэлэнтэй гялалзана.
Тугийн тухай шvлэг намайг бичлээ гэж
Тун олон хvн гайхаж магадгvй
Уужим талын дураараа шvлэгч
Улаан туг хоёр сэтгэлд нь
хамт багтахгvй байж магадгvй
Цэргийг яах гэж жагсаадаг юм бэ
Багадаа би гайхдаг байлаа
Цэгцтэй байлгах гэж жагсаадаг юм гэж
Баруун гэрийн євєє хэлж єгч билээ
Да Лооеэгийнд ажиллахад єдєр дунд нэг хоол идэхээр зогсохгvй оройн нар жарган пингийн дотор харанхуй болон ажил зогсоход хоёр дахь хоол иднэ. Энэ хоёр хоолны хэмжээ маш их, ёстой гэдэс мэдэн идэхээр арвин арвин ирдгийг Данзан ихэд олзуурхана. Заримдаа Данзан хэмжээнээс хэтрvvлж орхиод буцах замдаа амьсгаадан сандардаг байлаа.
Єдєр дундын хэрд Балданцэрэн урьд шєнийн хэмжээгvй их ядралд дарагдан унтсанаа алгуурхнаар сэрэв. Эхлээд биеэ ажихад толгой нь маш хvнд, хоёр чих нь vргэлжлэн дvнгэнэж, амьсгал нь vеvе тасалдаж байлаа. Урьд шєнє яг орондоо ороод хэвтэхэд нь яг ийм байсан учир ер унтаагvй шиг санагдана. Толгойгоо арайхийн эргvvлэн нvд нээн харахад гэрт хvнгvй тооноор орж ирсэн нарны тусгал єдєр дунд болсныг илчлэнэ
Огторгуйн гvн дэх од мичид зvvнээсээ єнгє бууран шингэрч эхлэв. Энэ бол удахгvй vvр цайхын тэмдэг билээ. Тvvний доорх бvдэг бадгийн дунд халхын гурван жинжин “Зvvн-хараа” хэмээх хєдєє нутгийн нэгэн баян пvvсийн зузаан шавар ханатай байшингаас том том баглаануудыг єнхрvvлэн гаргаж атар тарган тэмээнvvдэд хvч дайчлан тэгнэнэ.