“The booker prize” шагнал гардуулах ёслол энэ сарын 12-нд Лондон хотноо болж өндөрлөлөө. Эл шагнал 1968 онд бий болж, анхны шагналыг 1969 онд гардуулсан түүхтэй. Түүнчлэн 2013 он хүртэл тус шагналыг зөвхөн Их Британийн Хамтын нийгэмлэгийн орнууд болон Ирланд, Зимбабве улсын зохиолчдод л олгодог байсан бол түүнээс хойш бусад орны зохиолчид өрсөлдөх эрхтэй болсон юм. Хамгийн гол шалгуур нь шагналд өрсөлдөх бүтээл англи хэл дээр бичиж, хэвлэгдсэн байх ёстой аж. Өнөө жилийн “The booker prize” шагналыг Их Британийн зохиолч Саманта Харви “Оrbital” хэмээх номоороо хүртсэн байна. Шүүгчид түүний бүтээлийг “Уншигчдад дэлхий ертөнцийг сонин содон, цоо шинээр мэдрүүлэх гайхалтай зохиол болсон”…
Зохиогч: Урлаг
“Соёлын бүтээлч сар” аяны хүрээнд Кино урлагийн салбарын уран бүтээлчдийн зөвлөгөөнийг зохион байгууллаа. Тус зөвлөгөөнөөр Кино урлагийн зөвлөлийн 2024-2028 оны стратеги төлөвлөгөө, 2023-2024 оны үйл ажиллагааны тайлан, 2025 оны төлөвлөгөө, “Монгол кино нэгтгэл” ТӨҮГ-ын хэтийн зорилт, бодлого, үйл ажиллагаа” болон Монголын кино урлагийн хөгжлийн талаарх хэлэлцүүлгийг өрнүүллээ.
“Зууны мэдээ” сонин энэ удаагийн “Өөр зочин” буландаа Үндэсний урлагийн их театрын гоцлооч, ёочинч Т.Өлзийжаргалыг урилаа. Түүний хувьд монгол хөгжмийн зохиолчдын уран бүтээлийг ёочин хөгжмөөр дэлхийд таниулж яваа авьяаслаг уран бүтээлч юм. Польш, Итали, Япон, Хятад, Солонгос, Катар, Кувейт зэрэг орноор уран бүтээлээ туурвисан юм. -Та хэдхэн хоногийн дараа дөрөв дэх бие даасан тоглолтоо хийх гэж байна. Энэ удаагийн тоглолт юугаараа онцлог вэ? -“Winter Classic” тоглолт маань өвөл цагийг угтсан сонгодог хөгжмийн тоглолт. Ёочин хөгжим дээр дэлхийн сонгодог бүтээлийг тоглохоос гадна Монголын болон Хятадын шилдгүүдийг үзэгч, сонсогчдодоо өргөн барина. Би хамгийн анхны бие даасан тоглолтоо 2011 онд Улсын филармонийн симфони…
Дэлхийн хошой аварга, Монгол Улсын Гавьяат тамирчин Ц.Раднаагийн тухай “Цагаан зээрийн янзага” баримтат киноны нээлт өчигдөр /2024.11.13/ боллоо. Тэрбээр анх 400 метрийн зайд дэлхийн аварга болж байв. Түүний гүйлтийн техник үнэхээр сайн, алхаа том, хөлийн таталт тавилт нь мэргэжлийн залуу тамирчин гүйж байгаа аятай харагддаг гэгддэг. Түүнчлэн тэрбээр дасгалжуулагчгүй, шинжлэх ухаанч бэлтгэлийн төлөвлөгөө ч байхгүй ч гэлээ өөрийгөө мэдэрчихсэн, өөртөө яг таарсан өөрөө зохиосон бэлтгэлийн хуваарьтай, Туулын шугуйд өөрийн гаргасан бэлтгэлийн талбайтай. Гантельтай дасгал тогтмол хийдэг аж. Ц.Раднаа нь ДАШТ-д амжилт үзүүлэн Монгол Улсаа сурталчлаад зогсохгүй хүн залуугаасаа өөрийн эрүүл мэндэд анхаарч, үргэлж дасгал хөдөлгөөн хийж, амьдралын идэвхтэй хэв маягийг…
“Монгол уламжлалт хэл хуурын өдөр” баярын хурал 2024 оны арваннэгдүгээр сарын 11-ний өдөр болж 21 аймаг, есөн дүүргийн 300 гаруй өвлөн уламжлагч, тоглооч судлаач урлаач, хэл хуур сонирхогч нар оролцлоо. Баярын хурлаар урлаачдын бүтээл, 160 улсын хэл хуурын үзэсгэлэн, судлаачдын илтгэл, улсын хэмжээн дэх өвлөн уламжлагч нарын тайлбарт тоглолт болсон юм. Энэхүү Монгол уламжлалт хэл хуурын өдрийг цаашид жил бүр тэмдэглэх ажээ.
“Монгол бүжгийн гайхамшиг-2024” уралдаан болж өндөрлөлөө. Уралдааны орчин үеийн бүжгийн төрлийн бага насны ангилалд 17 хамтлаг оролцжээ. 1-р байр: “Өсөх Ирээдүй 4” хамтлаг /Дорнод аймгийн “Үүлэн балет” клуб/ 2-р байр: “Хөх толботон” хамтлаг /Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүргийн соёлын ордон/ 3-р байр: “Боржигон гоо 2” хамтлаг /Говьсүмбэр аймаг/ Тусгай байр: “Өсөх Ирээдүй 3” хамтлаг /Дорнод аймгийн “Үүлэн балет” клуб/
Монголын түүхэнд төдийгүй, уран зургийн ертөнцөд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан зураач “Цагаан хочит Жамба”-ын амьдрал, уран бүтээлтэй танилцах урлагийн боловсрол олгох “Эвт дөрвөн амьтан” боловсролын хөтөлбөрийг “Соёлын бүтээлч сар” аяны хүрээнд зохион байгуулж байна. Уг боловсролын хөтөлбөрөөр дамжуулан түүний гайхамшигтай бүтээлүүдээс “Эвт дөрвөн амьтан”, “Жаргалын найман морь” бүтээлтэй танилцаж, онцлог, өнгө аяс, бэлгэдэлт утга агуулгыг мэдэж авах төдийгүй өөрийн гараараа хүссэн бүтээлээ урлах боломжтой. Тухайлбал, “Эвт дөрвөн амьтан” бүтээлийг дуурайж зурах, бэлэн хэвлэсэн зургийг өнгө ялган будах, бяцхан пазл тоглоом эвлүүлэх, “Жаргалын найман морь” бүтээлийн пазл тоглоомыг эвлүүлэх зэрэг олон боловсролын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж байна.
Япон улсын Мацүра хотын Такашима арлын далайн гүнээс илрүүлсэн Монголын Эзэнт гүрний үед холбогдох Хубилай хааны усан флотын цэргийн армийн хөлөг онгоцны дурсгал болон түүхэн үйл явдлын 750 жилийн ойг тохиолдуулан соёлын өвүүдийг сурталчлах, олон нийтэд таниулах зорилгоор Соёлын өвийн үндэсний төвийн захиалгаар “Хубилай хааны усан флот” дурсгалын зоосыг үйлдвэрлүүлж, худалдаанд гаргалаа. Япон улсын Фүкүока хотын Кюүшюү их сургууль дээр зохион байгуулсан “Хубилай хааны Япон руу хийсэн довтолгооны дараах 750 жилийн түүхийн олон улсын симпозиум” арга хэмжээний үеэр тус дурсгалын зоосыг олон нийтэд танилцуулжээ. Зоосны нүүрэн талд далайн ёроол хэсэгт усны археологийн малтлагаар илэрсэн тухайн үед живсэн хөлөг онгоцны модон…
УДЭТ-ын уран бүтээлчид Оросын нэрт зохиолч Лев Толстойн “Анна Каренина” романаас сэдэвлэсэн ижил нэрт жүжгийг 2020 онд Монголын үзэгчдэд анхлан хүргэж байв. “Анна Каренина” роман нь дэлхий дахинаа эмэгтэйчүүдийн заавал унших ёстой сонгодог бүтээлд тооцогддог. Эмэгтэй хүний эмзэг нандин чанар, хайр сэтгэлийн төлөөх тэмцэл болоод гэр бүл, хосын харилцаа, амьдралын тухай өгүүлэх энэхүү романыг жүжгийн зохиол болгон Н.Пүрэвдагва бичсэн бол Төрийн соёрхолт, Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Н.Наранбаатар найруулж, зураачаар УДЭТ-ын ерөнхий зураач Т.Ганхуяг, хөгжмийн зохиолчоор Ш.Өлзийбаяр нар ажилласан. Түүнчлэн хоёр бүлэг, 23 үзэгдэлт уг жүжгийг УДЭТ шинэ бүрэлдэхүүн, шинэ “Анна”-тайгаар энэ оны тавдугаар сард үзэгчдийн хүртээл болгосон юм. Тэгвэл эл жүжгээ…
Монгол ардын уртын дуу, морин хуурыг залуу үед өвлүүлэн эзэмшүүлэх, дуулах, хуурдах эрдэмд сургах ажлыг бүх нийтээр үндэсний бахархал болгон дээдлэн дэлгэрүүлэх зорилгоор Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яам, Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газрын дэмжлэгээр нийслэлийн Соёл, урлагийн газар, Налайх дүүргийн Соёлын ордон хамтран “Хууртай мөнхрөх аялгуу-2024” олон улсын уртын дуу дуулаачдын уралдааныг зохион байгууллаа. Тус уралдаанд Монгол Улсын 12 аймаг, нийслэлийн есөн дүүрэг болон Франц Улс, ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Буриад Улс, ӨМӨЗО-ы ардын авьяастан, өвлөн уламжлагчид нийт 80 гаруй уртын дуучид, 20 гаруй морин хуурчид оролцлоо. Уралдааны шагналтнуудыг танилцуулъя. Бага нас Тэргүүн байр: Э.Тэгшбаяр (Улаанбаатар хотын Чингэлтэй дүүрэг) Дэд…