Өмнөд Солонгосын зохиолч Хан Ган утга зохиолын салбарын Нобелийн шагналыг хүртсэн анхны Солонгос, тэр бүү хэл анхны Ази эмэгтэй гэдгээрээ түүхэнд бичигдлээ. Тэрбээр өчигдөр /2024.12.10/ Шведийн нийслэл Стокхолм хотод Нобелийн шагнал гардуулах ёслолын ажиллагааны үеэр Шведийн хаан XVI Карл Густафаас диплом, Нобелийн шагналаа гардан авчээ. Ийнхүү Хан Ган нь утга зохиолын салбарын 121 дэх Нобелийн шагналтан болж буйгаас гадна 1901 онд гардуулж эхэлснээс хойш энэ шагналыг хүртсэн 18 дахь эмэгтэй болсон юм. Нобелийн сангийн тэргүүн Астрид Уиддинг энэ оны уран зохиолын шагналт зохиолчийг тодорхойлон хэлэхдээ “Тэрбээр өөрийн бүтээлүүддээ түүхэн учир шалтгаантай цочрол, сэтгэлийн шархыг хөндөж, хүний амьдралын эмзэг нарийн байдлыг гүн гүнзгий судалдаг…
Зохиогч: Урлаг
Азийн шилдэг загвар зохион бүтээгч Д.Отгонжаргалын “O couture” брэндийн 10 жилийн ойн загварын шоу өнгөрсөн баасан гарагт болж, Монголын тал нутгийн оюун санаа өв соёлоо сэргээн амилуулсан, тансаг даавуу, уран хатгамал, нүүдэлчдийн сэтгэл татам баялаг өв уламжлалыг орчин үеийн загвартай хослуулан танилцуулсан юм. Тэгвэл эл шоуны цор ганц, дахин давтагдашгүй загваруудыг “Зайсан хилл” цогцолборт худалдаанд гаргаж эхэлжээ.
Хөгжмийн стриминг үйлчилгээ “Spotify”-аас 2024 оны онцлох уран бүтээлчдийг нэрлэлээ. Эл жагсаалтыг дуучин Тейлор Свифт хоёр дахь жилдээ тэргүүлж, “Spotify” стремингийн онцлох уран бүтээлчээр нэрлэгдсэн байна. Тодруулбал, “Spotify”-ийн хэрэглэгчид онд түүний дуунуудыг 26.6 тэрбум гаруй удаа сонссон гэсэн тоо гарчээ. Жагсаалтыг Bad Bunny удаалж, The Weeknd гуравдугаарт, дөрөвдүгээрт Drake, харин тавдугаарт Billie Eilish жагссан байна. Сонирхуулахад, Тейлор Свифт өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард “The Tortured Poets Department” нэртэй цомог гаргасан нь амжилттай байж, “Spotify”-д хамгийн олон сонсогч татсан нь дээр дурдсан жагсаалтыг тэргүүлэхэд нөлөөлжээ.
Жүжигчин Жуди Денч 90 нас хүрлээ. Тэрбээр 1934 оны арванхоёрдугаар сарын 9-нд Английн Йорк хотод төржээ. Түүний аав Йоркийн Эзэн хааны театрын эмч хүн байсан тул Жуди багаасаа урлагийн ертөнцөд өсжээ. Жуди Денч нийт 100 кинонд тоглосон бөгөөд, “Оскар”, “Алтан бөмбөрцөг”, “Эмми” бүх алдартай шагналуудыг хэдэн арван удаа хүртсэн эрхэм юм.
82 дахь удаагийн “Алтан бөмбөрцөг” шагнал гардуулах ёслол ирэх оны нэгдүгээр сарын 5-нд болно. Тэгвэл өчигдөр /2024.12.09/ албан ёсоор зарлалаа. Тус наадмыг CBS телевиз болон “Paramount+” платформоор АНУ-аас гадна дэлхийн 185 улс оронд шууд дамжуулахаар болсон байна. Телевиз болон дэлгэцийн шилдэг уран бүтээлүүдийг шалгаруулдаг “Алтан бөмбөрцөг” наадмыг 1944 оноос хойш өнөөг хүртэл зохион байгуулж буй бөгөөд Америкийн телевиз, кино урлагийн салбар, энтертайнмент ертөнцийн томоохон арга хэмжээнүүдийн нэгд зүй ёсоор тооцогддог юм. Энэ удаагийн “Алтан бөмбөрцөг” шагнал гардуулах ёслолын үйл ажиллагааг “Dick clark productions” зохион байгуулж, Гленн Вайсс, Рики Киршнер нар шууд дамжуулалтын гүйцэтгэх продюсероор ажиллахаар болжээ. Өнөө жилийн “Алтан бөмбөрцөг” наадмын…
УДЭТ-ын уран бүтээлчид Оросын нэрт зохиолч Лев Толстойн “Анна Каренина” жүжгээ шинэ бүрэлдэхүүн, шинэ “Анна”-тайгаар энэ оны тавдугаар сард үзэгчдийн хүртээл болгосон. Тэгвэл хоёр бүлэг, 23 үзэгдэлт эл жүжгээ энэ сарын 11-15-нд тавхан удаа дахин толилуулахаар болсон. Энэ удаа эл жүжгийн гол дүрүүдийн нэг Алексей Каренинд УДЭТ-ын залуу жүжигчин И.Дашнамжил тоглохоор болжээ. 2020 онд СУИС-ийг жүжигчний мэргэжлээр төгсмөгцөө УДЭТ-т ажиллаж буй залуу жүжигчин И.Дашнамжил өнгөрсөн хугацаанд Б.Цогнэмэхийн “Хаадын хаан: Андгай” түүхэн жүжгийн Бэлгүтэй, Берхольт Брехтийн “Сычуаны сайн хүн” гротеск драмын жүжгийн Цагдаа, Н.В.Гоголийн “Тоглоомчид” жүжгийн Аделаида Ивановна, У.Шекспирийн “Ромео, Жульетта” сонгодог жүжгийн Бальтазар, Б.Мөнх-Амьдралын “Миний аав супер баатар” хүүхдийн жүжгийн…
Стриминг үйлчилгээний “HBO Max” платформоос шидтэн хүү Харри Поттерын тухай цуврал хийхээр болсноо YouTube хуудсаараа дамжуулан албан ёсоор зарласан. Энэхүү цуврал нь нийт долоон бүлэг үргэлжлэх бөгөөд тус бүр Жоан Роулингийн боть номон дээр суурилсан аж. Төслийн гүйцэтгэх продюсерын ажлыг Нил Блэр, Рут Кенли-Леттс, Жоан Роулинг нар хариуцахаар болоод буй. Энэ талаар “HBO & Max content”-ын гүйцэтгэх захирал Кейси Блойс “Бид үзэгчдэд дахин нэг удаа тэс өөр өнцгөөс Хогвартсыг нээж илрүүлэх боломж олгож байгаадаа баяртай байна. Харри Поттер бол хүн төрөлхтний соёлын нэг хэсэг бөгөөд тус бүтээлийн шүтэн бишрэгчид ид шидийн ертөнцтэй холбоотой аль болох олон контент одоог хүртэл хүсэмжилсээр…
“Бүргэдийн баяр” 2025 оны гуравдугаар сарын 8, 9-нд болно. Казах үндэстний ёс зан заншил, махчин шувууг гаршуулан сургах уламжлал, дахин давтагдашгүй өвөрмөц соёлыг сурталчлан таниулах, залуу үедээ өвлүүлэн үлдээх зорилгоор жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулагддаг “Бүргэдийн баяр” наадам 19 дэх жилдээ “Чингис хааны хүрээ” аялал жуулчлалын цогцолборт болох аж. Махчин шувууг гаршуулан сургаж, ан ав хийж ирсэн энэхүү уламжлалт арга ухааныг “Шувуучлахуй” хэмээн нэрлэдэг. Эл уламжлал нь Төв Азийн нүүдэлчдийн дунд 6000 жилийн өмнө үүсэж, өдгөө хүртэл хадгалагдаж иржээ. Манай улс уг уламжлалыг 2010 онд ЮНЕСКО-гийн Хүн төрөлхтний Соёлын биет бус өвийн төлөөллийн жагсаалтад албан ёсоор бүртгүүлсэн байдаг.
Монголын түүх, соёлтой холбоотой дурсгалууд дэлхийн олон оронд хадгалдаг бөгөөд эдгээр дурсгал нь судалгааны эргэлтэд бага орж, олон сонирхолтой түүхийн гэрч болсоор өнөөдрийг хүрчээ. “Дэлхийд тархсан өв” төслийг санаачлагч С.Чулуун 2018 онд анх ХБНГУ-ын Берлин хот дахь Угсаатны зүйн музейн сан хөмрөгтэй танилцаж, тус музейд хадгалагдаж буй Монголын түүх, угсаатны зүй, соёлтой холбоотой сонирхолтой эд өлгийн зүйлсийг үзэж, хамтран нийтлүүлэх хүсэлт тавьснаар “Герман дахь монголчуудын түүх, соёлын дурсгал” бүтээлийг хэвлэж, ном болгон олны хүртээл болголоо. Номын ерөнхий редактор, төслийн удирдагч С.Чулуун “Бид төслийг 10 гаруй жилийн өмнө эхлүүлж, энэ хугацаанд монголчуудтай холбоотой түүх, соёлын эд өлгийн зүйлсийг эрж хайх судлан шинжлэх, хэвлэн…
Төрийн шагналт, Ардын зураач Лувсаншаравын Намхайцэрэнгийн мэндэлсний 111 жилийн ойд зориулсан “Шигшдэй” үзэсгэлэнг Уран зургийн галерейд 2024 оны арванхоёрдугаар сарын 11-17-нд дэлгэх гэж байна. “Шигшдэй” нь утга зүйн хувьд онцгой, шилмэл, шилдэг гэсэн утгыг илэрхийлдэг бөгөөд Төрийн шагналт, Ардын зураач Л.Намхайцэрэн зураачийн Монголын урлаг, соёлд оруулсан хувь нэмрийг ийн хүндэтгэн нэрийдэх нь зүйн хэрэг. Энэхүү үзэсгэлэнгээр Л.Намхайцэрэнгийн уран бүтээлийн өв, Монголын соёл, урлагт оруулсан хувь нэмрийг олон нийтэд танилцуулах онцгой арга хэмжээ юм. Үзэсгэлэнгээс Л.Намхайцэрэнгийн Театрын тайз, хувцасны зураг, уран зураг, түүхэн дурсамжууд, түүний Монголын соёл, урлагт оруулсан өв, шилдэг бүтээлүүдийг дэлгэн үзүүлэх юм байна. Л.Намхайцэрэн 1921-1926 онд хотын анхны…